Bugün çok iyi tanıdığınızı iyi bildiğim bir konuğum var, Bekir Ödemiş. Onunla yine Ankara'yı, Ankara'nın tarihini, coğrafyasını, kültürünü ve bunun tabi ki bize bıraktığı mirası ve bu mirasa nasıl davrandığımız konusunu konuşmak istiyorum.
Onunla yaptığımız sohbetlere bir yenisini ekleyeceğiz. Ben size bir şey sormak istiyorum. Açıkçası bu 25 yıl süren büyük tahribat oldu Ankara'da. Bütün kültür mirasımıza kötü davranıldı. Ancak 5 yıl boyunca da yeni dönemde Mansur Bey'le birlikte olağanüstü işler yaptığınızda ben kişisel olarak tanıklık da ettim. Olağanüstü işlerdi bunlar. Bunları saymak istemiyorum, bunları tek tek üzerinde konuşmak da istemiyorum. Hakikaten haftalarca konuşabileceğimiz bir malzeme üretildi sizin yönetiminizde. Ben bütün bu süreçte sizi en çok heyecanlandıran, beni çok mutlu oldum bunu yapmaktan kendimi çok iyi hissediyorum dediğiniz, özel bir projenizi dinlemek istiyorum açıkçası. En çok sizi ne heyecanlandırdı?
Evet, sevgili hocam, Taner Hocam siz de Ankara'mızın tarihi kent merkezi Ulus'umuza hoş geldiniz. Çok teşekkür ederim. Sizin de belirttiğiniz gibi eksik olmayın. Siz zaten bizim sistemimizin dışında biri değildiniz. Oluşturduğumuz danışma kurulunda diğer hocalarımızla birlikte, Ankara'daki geçmiş yapmış olduğunuz görevlerin de verdiği birikimle bu projelerin olgunlaşmasında, oluşmasında, başlıkların konulmasında çok ciddi katkılar verdiniz.
Bu vesileyle hem kentimiz adına hem belediyemiz adına hem de eski dostluğumuza binaen şahısım adına ben de size bir kez daha candan teşekkür ediyorum. Dediğiniz gibi gerçekten tarihi kent merkezi ve en son Cumhuriyet mirası dediğimiz Atatürk'ün modernleşmenin örnek kentine bıraktığı eserler uzun süre ihmal edilmişti. Sayın Başkan Mansur Bey zaten kentteki var olan kültürel mirasa çok özel önem veriyor.
İlk söylediği de şu oldu. Aman dedi her şeyden tasarruf edelim ama kültürel mirasın korunmasında yapmış olduğumuz projelerden tasarruf etmeyelim. Yani ağır ekonomik koşullara, pandemi koşullarına rağmen pek çok projemizi öteledik. Öncelikleri değişti ama Ankara'nın kültürel mirası ve kentsel mirası tarihsel arkeolojik mirasına yönelik yapmış olduğumuz projelerde hiçbir öteleme yapmadık.
Sonuçta da yaklaşık 70'in üzerinde ihale yapmışız sadece korumaya yönelik. Hep ulus tarihi kent merkezi biliniyor ama pek çok proje gerçekleştirdik.
Kalecik'te Polatlı’da, Haymana’da, Halaçlı Mehmet Ağa Konağı'nda, Haymana'daki Atatürk Evi'nde, Şehitler Çeşmesi'nde, Kazancı Baba Türbesi'nde, çeşmelerde, pek çok projeyi kurtardık, kentimize kazandırdık. Ve en önemlisi de bu sadece Ankara Büyükşehir Belediyesi'nin değil, tüm Ankara'nın ortak başarısı olarak görüyorum. Ankara'nın iki tane UNESCO'nun geçici listesi, ön listesinde olan alanı da geçtiğimiz yıl Riyad'da yapılan Uluslararası UNESCO Toplantısı'nda kesin listeye aldırarak Türkiye'nin UNESCO kesin listesindeki değer sayısını, alan sayısını 19'dan 21'e yükselttik. Bunlardan birisi bildiğiniz gibi Antik Frig Krallığı'nın başkenti Gordion, bir diğeri de sıralı listeye girdi.
Kaledeki 13. yüzyıl, Ahi Şerafettin, halk arasında bilinen adıyla da Aslanhane Camii. Bizi en çok heyecanlandıran bu dönemde proje, benim kişisel tabii yaklaşımım, bu herkese göre de değişir.
Benim de var çünkü. Roma Tiyatrosu. Niye Roma Tiyatrosu derseniz, şüphesiz ki Ankara, özellikle Ulus Tarihi Kent Merkezi, Friglerle beraber başlayan bir yaşam süreciyle 2800 yıllık bir geçmişe sahip.
Ama bu 2800 yıllık geçmiş içerisinde Frig ve Galat dönemine ait maalesef elimizde hiç eser kalmamış. Belki Hacı Bayram ve Agustus Tapınağı'nın bastığı alan bir Frig tümülüsü, onu söyleyebiliriz. Onun dışında bu bölgede 200 hektar alan içerisinde bir eser yok.
Asıl eser Roma ile başlamış. İlber Hoca da söyler Sayın Ortaylı, Roma'nın en çok eser bıraktığı kentlerden birisidir Ankara. Ondan sonra da en çok eser tahmin ettiğiniz gibi Cumhuriyet Dönemi ve Atatürk'tür.
Ama Osmanlı'nın da, Selçuklu'nun da çok kıymetli eserleri var. Selçuklu dönemi eseridir zaten. Ahi Şerafettin, Aslanhane Camii ki UNESCO'nun listesine girdi.
Osmanlı döneminin çok kıymetli eserleri var, çeşmeleri var. Hepsini restore ettik. Bugün Anadolu Medeniyetleri Müzesi gibi dünyanın en prestijli müzesi, Avrupa'da 1997'de ödül almış bir müzesi de Ankara’da…
Müzenin bastığı yapılarını birisi Mahmutpaşa bir desteği, birisi de kurşunlanan iki tane önemli Osmanlı eseridir. Yine Çerkez Sokak dediğimiz bölgede bulunan Suluhan'da bana göre 15. yüzyıl nitelikli bir Osmanlı eseridir.
Tabii bütün bunlar çok kıymetli, koruyoruz. Kalenin içerisinde 200'ün üzerinde geç Osmanlı yapısını biliyorsunuz. Restore ettik, bitiriyoruz.
Ama ben Roma Tiyatrosu'nu önemsiyorum. Niye? Ankara Roma ile pek anılmıyor. Yani bugün Ankara kamuoyuna da sorsanız, Türkiye kamuoyuna da sorsanız bunu görürsünüz.
Mahmut Akkok'un rölövelerine baktığınızda o sahnesi ve tiyatro alanıyla müthiş bir görkemli eser. Ama maalesef kentleşme süreci içerisinde pek çoğunu yitirmişiz. Biz ancak bence kalan 2000 kişilik kısım ve sahne bölümünü restore edebildik.
Bu haliyle bence Bentderesi gibi Ankara'nın kent hafızasında çok da saygın bir yeri olmayan Bentderesi havzası içerisinde 2000 yıllık böylesine önemli bir Roma eserinin ayağa kalkması, sadece bir dönemin simgesel yapısının kurtarılması değil, aynı zamanda da o çöküntü alanına kazandırdığı nitelik açısından ben onu çok önemsiyorum. Çünkü geçmişte normal Ankara'nın bile yakın tarihe kadar girmeye cesaret edilmediği o bölgede, bu restorasyon ve o Roma eseri sayesinde üniversiteler derslerini yapmaya başladı. Hem o korumanın getirdiği yeni işler ve nitelik açısından, hem de Ankara tarihinde 2000 yıllık bir Roma eserinin bilinmesi açısından beni en çok heyecanlandıran Roma Tiyatrosu.
Bir de tabii biz bildiğiniz gibi bunu korumakla kalmayıp işlev veriyoruz. Nasıl 2000 yıl önce bu topraklarda yaşayan atalarımıza ev sahipliği yapıp, kültürel etkinliklere sahne olduğu gibi, bugün de açılışımızı yine bir kültürel etkinlikle başlatıp, Roma Tiyatrosu'nun mevsimin uygun olduğu dönemlerde Ankara'nın kültür hayatına da ciddi katkı vermesini sağlayacağız.
Röportajın tamamı ve video hali için: https://www.youtube.com/watch?v=sn6W-81XQW4
