Dünya artık savaşları yalnızca cephede vermiyor. Mermilerin yerini elementler, tankların yerini madenler aldı. Bu çağın adı, nadir toprak elementleri çağı.
Belki adını yeni duyuyoruz ama bu elementler hayatımızın tam merkezinde. Cep telefonlarımızda, bilgisayarlarımızda, elektrikli araçlarda, rüzgâr türbinlerinde, hatta savaş uçaklarında bile varlar. Görünmeyen ama her şeyi çalıştıran sessiz kahramanlar bunlar.
Ukrayna’nın Toprağındaki Pazarlık
Rusya–Ukrayna savaşı başladığında gözler cephedeydi. Oysa asıl savaş toprağın altındaydı. Ukrayna’nın sahip olduğu nadir toprak rezervleri, Batı dünyasının radarına çoktan girmişti.
Savaşın gölgesinde yapılan anlaşmalar ve “yardım karşılığı kaynaklara erişim” konuşmaları, yeni bir çağın sömürge biçimini andırıyordu.
Bugün Ukrayna’da bombalar sustuğunda, bir başka hesap başlayacak: yerin altındaki servetin kim tarafından paylaşılacağı. Çünkü bu madenler, yalnızca ekonomi değil, egemenlik meselesi haline geldi.
Anadolu’nun Sessiz Hazinesi
Tam da bu dönemde, Türkiye’de Eskişehir–Beylikova bölgesinde büyük bir nadir toprak rezervi bulundu. Yetkililer, dünyanın ikinci büyük rezervinden söz etti.
Kâğıt üzerinde büyük bir zenginlik bu.
Ama madencilikte asıl mesele “bulmak” değil, “işlemek.”
Bu elementleri çıkarmak, ayırmak ve saflaştırmak ileri teknoloji ister. Çin bu konuda yıllardır önde; Türkiye ise daha yolun başında.
Anadolu’nun toprağı zengin ama bu zenginliği işleyip koruyacak sistem henüz kurulmuş değil. Ve her stratejik kaynak gibi bu da dış dünyanın ilgisini çekiyor.
Çünkü teknoloji üreten her ülke bu elementlere muhtaç.
Anadolu, sessiz ama büyük bir rekabetin tam ortasında.
Egemenliğin Yeni Ölçüsü
Bugün hem Ukrayna’da hem Türkiye’de benzer bir sınav yaşanıyor.
Bir yanda büyük güçlerin ilgisi, diğer yanda yerli kaynakları koruma çabası.
Nadir topraklar yalnızca maden değil; ulusal egemenliğin yeni ölçüsü.
Kim bu kaynakları kontrol ederse, yarının teknolojisini o belirleyecek.
Bu yüzden topraklarımızda yatırım, işbirliği, teknoloji transferi gibi kelimelerin arkasında artık başka bir anlam var: kaynak paylaşımı.
Tarih bize şunu öğretir: Toprağın altındaki zenginlik, üstündeki iradeyi zayıflatmamalı. Eğer kendi kaynaklarımızın efendisi olamazsak, başkalarının planında sadece figüran oluruz.
Son Söz
Nadir toprak elementleri adında “toprak” geçse de, aslında gökyüzüyle ilgilidir.
Çünkü geleceğin enerjisi, teknolojisi ve hatta savaşları artık bu elementlerle şekillenecek.
Ukrayna’da bombaların gölgesinde pazarlık konusu oldular; Anadolu’da umutla ama temkinle bekleniyorlar.
Gerçek zenginlik, yerin altındakini değil, yerin üstündeki aklı koruyabilmektir.
Bugünün savaşları mühimmatla değil, elementlerle kazanılıyor.
Ve bu kez silah değil, toprak konuşuyor.
