Türkiye’de artık ev kiraları, maaşlardan daha hızlı koşuyor. İstanbul’da 26 bin liradan aşağı ev bulmak mucize. Ankara ve İzmir’de de tablo farklı değil. Öğrenci semtlerinde 30 bin liraya, bazı bölgelerde 46 bin liraya çıkan kiralar, neredeyse orta sınıfı bile “barınma mültecisi” yaptı. Özel yurtlar deseniz, tek kişilik oda 20 bin liradan başlıyor.

Soruyorum: Bir ülkede vatandaş evini kirayla değil, piyasanın insafıyla buluyorsa; orada devlete ne gerek var?

2025 ortası itibarıyla Türkiye genelinde kira bedelleri neredeyse 10 bin TL’nin altına düşmedi. İstanbul’da ortalama 26 bin 500 TL, Ankara ve İzmir’de ise 23 bin 500 TL seviyesinde seyreden kiralar, özellikle öğrenci yoğunluğu olan ilçelerde 30 bin TL’ye, bazı bölgelerde ise 46 bin TL’ye kadar yükseliyor.

Üniversite kayıt dönemlerinde fiyatların daha da arttığına dikkat çekiliyor. Özel yurtlar da çözüm sunmaktan uzak; tek kişilik öğrenciler ve aileler için ciddi bir yük oluşturuyor.

AVRUPA ÖRNEĞİ

Emlak uzmanları, Almanya, Hollanda ve Fransa’daki sosyal konut modellerinin örnek alınabileceğini ifade ediyor. Bu ülkelerde gelir düzeyine göre kira belirlendiğini, tahliye baskısının bulunmadığını ve fahiş zamların önüne geçildiğini hatırlatan uzmanlar, Türkiye’de de devletin düzenleyici rol üstlenmesiyle arz-talep dengesinin sağlanabileceğini belirtiyor. Böylelikle kira fiyatlarının kontrol altına alınabileceği, piyasanın nefes alabileceği ifade ediliyor.

Bizde ise devlet hala “piyasa kendi dengesini bulur” masalını anlatıyor. Peki hangi denge? Vatandaş maaşını kiraya yatırıyor, sofraya koyacak ekmek parası kalmıyor.

“TOPLUMUN HUZURU BOZULACAK”

Tüm Emlak Danışmanları Birliği Başkanı Hakan Akçam haklı: “Sosyal konut sadece tuğla değil, sosyal barışın harcıdır” diyor. Ama iktidar hâlâ gözünü kapamış durumda. Deprem riski taşıyan iller, göç alan kentler, turizm baskısıyla şişmiş sahil şehirleri yanıyor; devlet ise itfaiyeyi göndermeye bile niyetli değil.

Hadi açık konuşalım: Bu kira krizi, “piyasa serbestliği” değil, devletin sorumluluk boşluğudur. Eğer hükümet, sosyal konut üretmez, kira piyasasına düzenleyici olarak girmezse, bu yangın sadece cebimizi değil, toplumsal huzuru da yakacak.

İKİ EMEKLİ AYLIĞI BİR KİRAYA YETMİYOR

Yapılan araştırma sonuçlarına göre en düşük emekli maaşı asgari ücret eşiğinin bir hayli gerisinde ve en düşük seviyedeki iki emekli maaşıyla Ankara’da ortalama bir dairenin kirası ödenemiyor.

Ayrıca emekli maaşlarının Ankara’da konut kiralarını karşılama oranının her sene azaldığı da vurgulanırken yine Ankara’da için 4 kişilik bir ailenin aylık geçim maliyeti olan 38 bin 828 TL'nin de karşılanamadığı ifade edildi.