Anemi yani kansızlık; kana kırmızı rengini veren, hemoglobin denilen protein miktarının normal seviyenin altına düşmesine denir. Hemoglobin, kırmızı kan hücreleri tarafından taşınır ve oksijenin kan yoluyla hücrelere taşınmasını sağlar.
Anemi belirtileri; halsizlik, yüzde, gözde veya tırnak diplerinde solgunluk, baş dönmesi, saç dökülmesi, erken yorulma, üşüme, nefes darlığı, dudakta çatlaklar, göz kararması, huzursuz bacak sendromu, konsantrasyon bozukluğu şeklindedir. Bu belirtilerin büyük çoğunluğu dokulara ve hücrelere yeteri kadar oksijen taşınmadığı için görülür.
Erişkinlik çağında görülen aneminin birkaç nedeni olabilir. Bunların başında demir eksikliği gelir. Demir hemoglobinin yapısında bunan bir mineral olup, eksikliğinde yeterince hemoglobin üretilmez. Demir eksikliği anemisinin nedeni; demirden fakir beslenme veya mide -bağırsak sorunları olabilir. Ayrıca bazı kadınlarda regl döneminde yoğun kanamaya bağlıda anemi görülebilir. Demirin en iyi kaynağı et ve et ürünleridir, bu besinler protein içerir ve proteinler midede sindirilir. Mide asidi normalde Ph 1,5-3 arasındadır, midenin asiditesi düşük ise proteinler yeterine sindirilemez. Bunun için yemeklerden önce elma sirkesi veya limon suyu içeren yarım bardak su içilebilir veya doktor tavsiyesi ile enzim içeren takviyeler kullanılabilir.
Folik asit ve B12 vitaminleri de alyuvarların üretiminde önemli olup yine yetersiz beslenmeye bağlı olarak bunların eksikliği de anemiye sebep olabilir.B12veya demir eksikliği için doktor önerisi ile takviyesi alınabilir.
Travma veya iç kanama nedeniyle yaşanan kan kayıpları da yine başka bir nedendir. Aneminin genetik faktörlere bağlı olarak doğuştan var olan türüne ise Akdeniz anemisi ve orak hücre anemisini örnek verebiliriz.
Aneminin tespiti için tam kan sayımına bakılır. Hemoglobin değeri kadınlarda 12-15 g/dl, erkeklerde ise 13,5-17,5 g/dl nin altındaysa anemiden söz edilebilir. Demir eksikliğine bağlı anemide ise kanda ferritin seviyesine bakılır ,bu değer 20ng /ml nin altında ise demir eksikliğine bağlı anemi teşhisi koyulur.
Beslenme açısından tavsiyelere gelince en iyi kaynakların karaciğer, kırmızı et, tavuk, balık gibi protein içeren besinler olduğunu söyleyebiliriz. Bu besinleri tüketirken yanlarında yoğurt gibi besinler tüketilmemelidir (anemisi olanlar için). Süt ve yoğurtta bulunan kalsiyum, kanda emilirken demirle yarışırlar fazla olan daha çok emilir dolayısı ile diğerinin emilimi azalır. Anemisi olanlar kepekli ekmek tüketmemelidir; kepekte emilimi engelleyen başka bir faktördür. Yumurtadaki demirin biyoyararlılığını arttırmak için yanında C vitamini kaynağı meyve ve sebze tüketmek gerekir; yeşil biber, limonlu maydanoz veya kahvaltıda portakal gibi bir meyve tüketimi yararlı olacaktır. Çay içerdiği tanin denilen bileşikler nedeniyle demirin emilimini önler bu yüzden tüketilecekse yemeklerden 2 saat sonra içmek gerekir. Demirin emilimini arttırmak için yemeklerden sonra taze nane, yarım limon suyu ve 1 çay kaşığı baldan oluşan, sindirimi ve emilimi kolaylaştıran bir kupa bitki çayı içilebilir. Koyu yeşil yapraklı sebzeler içerdikleri folik asit ve C vitamini nedeniyle yine tavsiye edilen besinledir. Kuru meyveler, pekmez, pestil gibi besinler yine demir içeriği yüksek besinlerdir. Kuru meyveleri genellikle yağlı tohumlarla birlikte tüketenler ise badem, ceviz, fındık gibi besinleri çiğ haliyle, bir gece önce suda bekletip, bekletme suyunu döktükten sonra tüketmelidir çünkü bu besinler fitik asit içerir ve fitik asit demirin emilimini önler.