Tek çocuk yetiştirmek, günümüzde birçok ailenin tercih ettiği bir durum oldu. Ülkemizde tek çocuklu aile sayısı her geçen gün artıyor.
Tek çocuğa zorlanmamın temel nedenlerin başında ekonomik koşullar geliyor. Günümüzde kadınların iş hayatında aktif olarak yer almaları bazı zorlukları da beraberinde getiriyor. Bu zorlukların hem ev hem de iş yerinden kaynaklanması ile birlikte, kadınların en çok zorlandığı dönem anne olmasıyla başlamakta ve çocuğu belli bir özgün yeterlilik seviyesine gelene dek sürdürmesidir.
Çalışan annenin, ikinci ve üçüncü çocuğa bakacak, hem zamanı hem de çocuklarına bir gelecek hazırlama konusundaki kaygıları ön plana çıkıyor.
Aileleri nasıl etkiliyor ?
Tek çocuk yetiştirmek, aileler için avantaj mı, dezavantaj mı? Uzmanlar bu konularda çeşitli görüşler sunuyorlar. “Tek çocuk bencildir”, “ Sosyal becerileri gelişmez” gibi ifadeler sıklıkla duyuluyor. Peki, tek çocuk psikolojisi gerçekten nasıl işliyor ?
Pedagoglar, her çocuğun bireysel özelliklerinin farklı olduğunu belirterek şunları söylüyorlar “Tek çocuk olmak, bir çocuğun gelişimini olumsuz etkilemek zorunda değildir. Tam aksine belirleyici olan kısım ebeveynlerin tutumudur. Çünkü bir çocuğun gelişiminde en önemli faktördür. Tek çocuk olmak çocukların ebeveynlerinden daha fazla ilgi görebileceği ihtimalini arttırıyor olsa da, bu her zaman bencilliğe veya bencilliğe yol açmaz. Tek çocuklar, daha fazla sosyal ilişkilerde desteklenmeli ve sosyalleşmeleri açısından daha fazla yönlendirilmeleri gerekebilir.
Bireysel psikoloji
Diğer bir yandan “Bireysel Psikoloji” teorisine göre, tek çocuğun kendine özgü bir takım sorunları olduğu ancak burada yaşanmakta olan rekabetin, ortamda rakip olarak başka kardeş bulunmadığı için babaya karşı yaşandığı görüşündedir. Buna göre anne tarafından şımartılan çocuk, anneyi kaybetmekten korkar ve ‘anne karmaşası’ olarak adlandırılan mekanizmayı geliştirerek bu yönde babayı aile resminden atmaya çalışır. Dikkat merkezi olmayı yalnızca kendi hakkı olarak gören tek çocuk, bunun aksinin yaşandığı durumlarda son derece zorluk çeker. Bu sebeple konumunu tehlikeye sokmamak için kendinden sonra gelen bir kardeşe sahip olmayı hiçbir şekilde istemez.”diyorlar
Uzmanların önerileri
*Tek çocuğa; öncelikle tek çocuk olarak değil, çocuk olarak davranmalı.
*Anne ve baba söz birliği içinde ortak bir disiplin anlayışı geliştirmeli.
*Yaşına uygun kurallar koymalı; bu kurallar kararlılık içinde uygulanmalı. Çocuk kurala uymanın keyfini, bundan yaşayacağı kabulün mutluluğunu yaşayabilmeli.
*Beklemeyi, sabretmeyi öğretmeli; her istediğini anında karşılama çabasına girilmemeli,gerekli olduğu düşünülen istekleri karşılanmalı. İsteklerinin yaşına ve ailenin koşullarına uygun sınırları olması sağlanmalı.
*Üç yaşından sonra yaşıtlarıyla ya da başka çocuklarla bir arada olması sağlanmalı. Yuvaya gönderme imkanı yoksa bile çocuğu olan ailelerle görüşüp, çocukların bir arada olmasına, oyun oynamalarına, arkadaşlıklar kurmalarına fırsat verilmeli.
