Tarihte bugün Sovyetler Birliği, tarihteki ilk süpersonik yolcu uçağını hizmete aldığını duyurdu. Tupolev Tu-144 adı verilen yolcu uçağı kendisinden öncekilerden farklı olarak sesten daha hızlı gidebilme özelliğine sahip. Gelin birlikte bu uçağa yakından bakalım.

NEDEN BU UÇAK?

Tu-144'ün geliştirilme süreci tamamen Soğuk Savaş dönemi rekabetine dayanır:

  • Prestij Yarışı: Sovyetler Birliği, Batı dünyasına teknolojik üstünlüğünü kanıtlamak istiyordu. Batı'nın "Concorde" projesine karşı bir cevap olarak "biz daha hızlıyız ve daha önce yaptık" demek temel amaçtı.

  • Zaman Tasarrufu: SSCB, coğrafi olarak devasa bir ülkeydi. Moskova'dan Uzak Doğu'ya ya da Orta Asya'ya yapılacak uçuş sürelerini yarı yarıya indirmek stratejik bir hedefti.

DİĞERLERİNDEN FARKI NE?

Tu-144, dönemindeki ve günümüzdeki standart yolcu uçaklarından birçok radikal farkla ayrılır:

Müzik ile zayıflanabilir mi?
Müzik ile zayıflanabilir mi?
İçeriği Görüntüle

Tu 144 2

  • Süpersonik Hız: Normal uçaklar ses hızının altında (yaklaşık 800-900 km/s) uçarken, Tu-144 Mach 2.15 (yaklaşık 2.300 km/s) hıza çıkabiliyordu. Yani ses hızından iki kat daha hızlıydı.

  • Canard (Küçük Kanatlar): Uçağın burnuna yakın kısmında, düşük hızlarda ve iniş-kalkış anında uçağı dengede tutan, uçuş sırasında gövdeye çekilen "kulak" benzeri küçük kanatçıklar vardı. Bu, en belirgin görsel farkıdır.

  • Hareketli Burun: Pilotların iniş sırasında pisti görebilmesi için uçağın burnu aşağıya doğru eğilebiliyordu (Droop-nose).

  • Motor Gücü: Uçuşun büyük bölümünde "afterburner" (art yakıcı) kullanmak zorundaydı, bu da onu inanılmaz derecede gürültülü ve yakıt canavarı bir uçak yapıyordu.

BATI'NIN CEVABI

Tu-144'ün Batı'daki doğrudan rakibi İngiliz-Fransız ortak yapımı olan Concorde'dur.

Concerde 1

Tu-144, Concorde'dan sadece iki ay önce (31 Aralık 1968) ilk uçuşunu yaparak "dünyada ilk uçan süpersonik yolcu uçağı" unvanını kaptı.

Ancak benzerlikleri o kadar fazlaydı ki Batılı gözlemciler uçağa alaycı bir şekilde "Concordski" adını takmışlardı. Sovyetlerin Concorde planlarını casusluk yoluyla çaldığına dair iddialar havacılık dünyasında hala tartışılır.

TEKNİK ÖZELLİKLER

Tu-144, yolcu kapasitesi bakımından Concorde'dan biraz daha büyüktü:

  • Yolcu Kapasitesi: Versiyonuna göre 120 ile 150 yolcu arasındaydı.

  • Menzil: Yaklaşık 6.500 km (Ancak yüksek yakıt tüketimi nedeniyle bu menzile ulaşmakta zorlanıyordu).

  • Uçuş Yüksekliği: 18.000 metreye kadar çıkabiliyordu (Normal uçakların yaklaşık iki katı yükseklik).

NEDEN BAŞARISIZ OLDU?

Tu-144'ün kariyeri çok kısa sürdü. 1973 Paris Havacılık Fuarı'ndaki trajik kazası ve 1978'deki bir başka kaza güvenilirliğini bitirdi. Sadece 55 yolcu seferi yapabildi. Kabin içindeki ses o kadar yüksekti ki yolcuların birbirleriyle konuşabilmek için not kağıtları kullandığı söylenir. 1978'de yolcu taşımacılığından tamamen çekildi ve bir süre kargo/posta uçağı olarak kullanıldı.

Tu 144 3

Muhabir: Barış Berkant Oğuz