Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi (İLEF), Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucu felsefesiyle doğrudan bağlantılı olan, ülkenin en köklü ve saygın iletişim eğitim kurumudur.
Resmi adı sıklıkla değişse de, 1950 yılında Basın ve Yayın Yüksekokulu (BYYO) adıyla kurulan bu kurum, sadece gazetecilik değil, aynı zamanda siyasal iletişim, sinema ve halkla ilişkiler gibi modern iletişim disiplinlerinde yüzlerce önemli isme ev sahipliği yapmıştır.
İLEF’in tarihi, aynı zamanda Türk demokrasisinin, basının ve iletişim kültürünün serüvenini de yansıtmaktadır.
DEMOKRATİKLEŞMENİN İHTİYACI
İletişim Fakültesi’nin temelleri, çok partili hayata geçişle birlikte bağımsız ve güçlü bir basının öneminin anlaşıldığı bir döneme dayanır.
- Kuruluş (1950): Fakültenin kökeni, 1950 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nden gelen heyetlerin katkılarıyla kurulan "Basın ve Yayın Yüksekokulu"'na (BYYO) dayanır. Okul, başlangıçta Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’ne bağlı bir enstitü olarak eğitim hayatına başladı. Amacı, o dönemdeki Türk basınının profesyonel, etik ve modern standartlara uygun gazeteciler yetiştirme ihtiyacını karşılamaktı.
- Bağımsızlaşma ve Büyüme: 1965 yılında okul, Siyasal Bilgiler Fakültesi'nden ayrılarak Ankara Üniversitesi'ne bağlı "Basın ve Yayın Yüksekokulu" adıyla bağımsız bir akademik kimlik kazandı ve kendi binasına taşındı. Bu dönem, okulun modern iletişim disiplinlerini müfredatına dahil etmeye başladığı kritik bir büyüme dönemidir.
- Fakülteye Dönüşüm (1992): Yükseköğretim Kurulu’nun (YÖK) kararıyla, 1992 yılında okulun adı ve statüsü Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi (İLEF) olarak değiştirildi. Bu dönüşüm, fakültenin sadece basın değil, tüm iletişim bilimlerini kapsayan geniş bir akademik yelpazeye kavuştuğunu simgeler.
BASIN MESLEK ETİĞİ
Basın ve Yayın Yüksekokulu dönemi, İLEF’in kimliğinin oluştuğu ve Türkiye’nin en çalkantılı siyasi dönemlerine tanıklık ettiği yıllardır.
- Amerikan Etkisi ve Modern Gazetecilik: Kuruluş aşamasında, ABD’li gazetecilik okullarının eğitim modellerinden etkilenen BYYO, öğrencilerine modern gazetecilik tekniklerinin yanı sıra, basın meslek etiği ve toplumsal sorumluluk bilinci aşılamayı temel hedef olarak belirledi.
- Eleştirel Düşünce Merkezi: Özellikle 1960’lı ve 1970’li yıllarda, BYYO, Ankara'nın ve Türkiye'nin eleştirel düşünce ve siyasal aktivizmin merkezlerinden biri haline geldi. Öğrencileri, ülkedeki sosyal ve siyasal değişimlere yakından tanıklık etti ve aktif rol aldı.
- Önemli Hocalar: Bu dönemde fakültede görev yapan Prof. Dr. Nuri Karacan, Prof. Dr. Metin Kazan gibi isimler, Türk iletişim literatürüne önemli katkılar sağlamış ve sayısız öğrenci yetiştirmiştir.
SİYASET, MEDYA VE KÜLTÜREL İZ
İLEF, Türk siyaset, medya, sanat ve akademi dünyasına damga vurmuş pek çok başarılı ismi mezun etmiştir.
- Siyaset ve Yönetim:
- Bülent Ecevit: (BYYO öğrencisi iken siyasete atılmıştır) Eski Başbakan, şair ve siyasetçi.
- Rahşan Ecevit: Siyasetçi ve DSP Kurucusu.
- Gazetecilik ve Yazarlık:
- Uğur Mumcu: (Hukuk Fakültesi mezunu olmasına rağmen BYYO ile yakın ilişki içindeydi) Araştırmacı gazeteci, yazar ve aydın.
- Ali Kırca: Gazeteci ve haber sunucusu.
- Cüneyt Arcayürek: (BYYO Öğretim Görevlisi) Gazeteci, yazar ve Cumhurbaşkanlığı danışmanı.
- Fatih Altaylı: Gazeteci ve köşe yazarı.
- Akademi ve Diğer Alanlar:
- Prof. Dr. Haluk Şahin: Gazeteci ve iletişim akademisyeni.
- Prof. Dr. Yasemin Giritli İnceoğlu: İletişim ve medya etiği uzmanı.
Bu isimler, fakültenin sadece gazeteci değil, aynı zamanda düşünce üreten aydınlar yetiştirme misyonunun bir kanıtıdır.
AZ BİLİNEN İLGİNÇ GERÇEKLER
- "İletişimciler Çarşısı": Fakülte, uzun yıllar Ankara’nın Cebeci semtinde yer aldı. İLEF’in bulunduğu caddenin hemen yakınındaki esnaf ve mekanlar, öğrencilerin ve hocaların sürekli buluşma noktası haline geldiği için esnaf tarafından gayri resmi olarak "İletişimciler Çarşısı" olarak anılırdı.
- Kendi Matbaası: BYYO, uzun yıllar boyunca kendi yayınlarını, tezlerini ve hatta bazı ders notlarını basmak için bünyesinde kendi matbaasına sahipti. Bu, öğrencilere uygulamalı baskı ve yayıncılık deneyimi kazanma imkanı sağlıyordu.
- Sinema Salonu: Fakültenin büyük amfisi ve konferans salonu, sadece dersler için değil, aynı zamanda Ankara'daki sanatseverler için seçkin film gösterimlerinin yapıldığı, dönemin en önemli kültürel buluşma noktalarından biriydi. Bu durum, fakültenin sadece bilimsel değil, kültürel bir merkez olmasına da katkıda bulunmuştur.
- Eğitim Dili: BYYO kurulduğunda, modern iletişim kavramlarını ve teorilerini Türkiye'ye taşıma amacıyla eğitimde ve yayınlarda İngilizce kaynaklara yoğun bir atıf yapılıyordu. Bu, fakültenin uluslararası akademik standartları hedeflediğinin bir göstergesiydi.
Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi, Türkiye Cumhuriyeti’nin iletişim ve medya alanındaki yolculuğunun temel taşı olmaya devam etmektedir.