Amerika Birleşik Devletleri tarihinin en karanlık sayfalarından birini oluşturan Ku Klux Klan (KKK), sadece bir nefret grubu değil, aynı zamanda toplumsal travmaların, ekonomik kaygıların ve ırkçılığın nasıl organize bir terör mekanizmasına dönüşebileceğinin en somut örneğidir.
KANLI BİR ŞAKA
Ku Klux Klan, 24 Aralık 1865'te (bugün kuruluşunun 160. yılı) Tennessee, Pulaski'de İç Savaş'tan dönen altı Konfederasyon veteranı tarafından kuruldu. Başlangıçta amacı sadece "eğlence ve sosyal kulüp" olarak lanse edilse de, kısa sürede siyasi bir canavara dönüştü.
- İsim Kökeni: Yunanca çember anlamına gelen "kyklos" kelimesi ile İskoç-İrlandalı geleneğindeki "clan" (klan) kelimesinin birleşimidir.
- İlk Lider (Grand Wizard): Konfederasyon Generali Nathan Bedford Forrest.
- Amacı: İç Savaş sonrası Güney'de kurulan yeni düzeni (Reconstruction) sabote etmek, özgürlüğünü kazanan siyahilerin oy kullanmasını engellemek ve beyaz üstünlüğünü (White Supremacy) korumak.
Nedenleri ve Yöntemleri
Güney'in savaşı kaybetmesiyle oluşan ekonomik çöküş ve siyahi vatandaşların yönetimde söz sahibi olmaya başlaması, beyaz muhafazakâr kesimde büyük bir öfke yarattı. Klan, bu öfkeyi gece baskınları, dayak, kundaklama ve linç girişimleriyle bir terör kampanyasına dönüştürdü.
İKİNCİ DALGA
1870'lerde federal hükümetin baskısıyla dağılan Klan, 1915'te Georgia'daki Stone Mountain'da tekrar dirildi. Bu dönem, Klan'ın tarihteki en güçlü olduğu dönemdir.
- Tetikleyici Güç: D.W. Griffith’in Klan’ı kahraman gibi gösteren "The Birth of a Nation" (Bir Ulusun Doğuşu) filmi.
- Genişleyen Hedef Kitlesi: Bu kez sadece siyahiler değil; Katolikler, Yahudiler, göçmenler ve komünistler de hedef tahtasındaydı.
- Siyasi Güç: 1920'lerde Klan, ABD siyasetine o kadar sızmıştı ki, birçok eyalet valisi ve senatör klan üyesiydi. Hatta 1924 Demokrat Parti Kurultayı, Klan'ın etkisi nedeniyle "Klanbake" olarak anılır.
ÜÇÜNCÜ DALGA
İkinci Dünya Savaşı sonrası zayıflayan Klan, 1954'teki okulda ayrımcılığı kaldıran mahkeme kararlarının ardından tekrar hortladı.
- Eylemler: 1960'larda Martin Luther King Jr. liderliğindeki Sivil Haklar Hareketi'ne karşı kilise bombalamaları ve suikastlar düzenlediler.
- Sonuçlar: FBI'ın "COINTELPRO" operasyonları ve 1964 Medeni Haklar Yasası, Klan'ın belini büktü. Liderleri hapse atıldı ve örgüt yüzlerce küçük, birbiriyle çatışan gruba bölündü.
AZ BİLİNEN İLGİNÇ BİLGİLER
Süpermen Klan’ı Nasıl Yendi? 1946 yılında aktivist Stetson Kennedy, Klan'ın içine sızarak gizli şifrelerini ve ritüellerini öğrendi. Bu bilgileri popüler "Adventures of Superman" radyo programının yapımcılarına verdi. Süpermen'in radyoda Klan'ın gizli ritüelleriyle dalga geçmesi, örgütün gizemini bozdu ve üyeliğin "havalı" algısını yok ederek büyük bir üye kaybına neden oldu.
- Klan Markalı Ürünler: 1920'lerde örgüt o kadar ticarileşmişti ki; Klan markalı su, şekerlemeler ve hatta "Klan Hayat Sigortası" bile satılıyordu.
- Kadınlar Kolu (WKKK): 1920'lerde 500.000'den fazla kadın üyesi vardı. Bu kadınlar "saf Amerikan aile yapısını" korumak adı altında ırkçı propaganda yapıyorlardı.
- Giyim Tarzı: Meşhur beyaz kukuletalar ve cübbeler, aslında "öldürülen Konfederasyon askerlerinin ruhlarını" temsil etmek ve kurbanları korkutmak için tasarlanmıştı.
Bugün merkezi bir "Ku Klux Klan" yapısı bulunmamaktadır. Bunun yerine, ABD genelinde toplamda yaklaşık 3.000 - 5.000 üyesi olduğu tahmin edilen, birbirinden kopuk onlarca küçük grup mevcuttur.
Modern hukuk sistemi ve nefret suçları yasaları, bu grupların eski gücüne kavuşmasını engellemektedir. Ancak ideolojik kalıntıları, günümüzdeki aşırı sağ ve beyaz milliyetçisi hareketlerin temelini oluşturmaya devam etmektedir.