TBMM’ye sunduğu yazılı önergesinde orman yangınlarının her yaz mevsiminde öngörülebilir bir sorun haline geldiğini vurgulayan Özdağ, “Sıcaklık artışı ve iklim krizi bahanesiyle her yıl yüz binlerce hektar ormanımız yanıyor. Bu bir felaket değil, yönetim eksikliği ve şeffaflık sorunudur. Kurumsal zaaflar, yetersiz teknik altyapı, personel eksikliği ve rant odaklı planlamalar bu felaketlerin en büyük nedenidir” ifadelerini kullandı.

Yangın Söndürme Kapasitesi Yetersiz mi?

Özdağ, Tarım ve Orman Bakanlığı’ndan 2025 yılı itibarıyla yangın söndürme kapasitesine ilişkin net veriler talep etti. Kaç yangın söndürme uçağı ve helikopterin aktif kullanıldığı, İHA’ların ve gözetleme kulelerinin sayısı, pilotların Türk vatandaşı olup olmadığı gibi kritik sorular yöneltti. Ayrıca özel şirketlerle yapılan sözleşmelerin maliyetlerini ve ihale süreçlerinin kamuoyuna ne zaman açıklanacağını da sordu.

Yangın Alanları Ranta mı Açılıyor?

Muğla Milletvekili Özdağ’ın en dikkat çeken sorularından biri ise yangın sonrası orman alanlarının akıbetine dair oldu. 2020-2025 arasında yangın çıkan bölgelerde maden ruhsatı verilip verilmediğini, imar değişiklikleri yapılıp yapılmadığını ve bazı alanların turizm, sanayi ya da enerji yatırımları için tahsis edilip edilmediğini sorguladı.

“Risk Haritası ve Gönüllü Eğitimleri Yeterli mi?”

Selçuk Özdağ ayrıca, Orman Genel Müdürlüğü’nün yangın risk haritalarını hangi ölçütlere göre hazırladığını ve en riskli illerin hangileri olduğunu öğrenmek istedi. Yangın gönüllülüğü kapsamında kaç yurttaşın eğitim aldığına da dikkat çekerek, Türkiye’nin yangınlarla mücadele kapasitesinin Avrupa ve Akdeniz ülkeleriyle kıyaslandığında hangi seviyede olduğunu sordu.

Soru Önergesi Şu Şekilde:

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Jandarma ile Sahil Güvenlik Komutanlığı'nda Atamalar
Jandarma ile Sahil Güvenlik Komutanlığı'nda Atamalar
İçeriği Görüntüle

Aşağıdaki sorularımın Tarım ve Orman Bakanı Sayın İbrahim Yumaklı tarafından Anayasa’nın 98 ve TBMM İçtüzüğü’nün 96. maddesi uyarınca yazılı olarak cevaplandırılmasını saygılarımla arz ederim. 27.07.2025

Doç. Dr. Selçuk Özdağ

Muğla Milletvekili

Grup Başkanvekili

2025 yılı yaz döneminde ülkemizin birçok ilinde çıkan orman yangınları, geçmiş yıllardan edinilen tüm tecrübelere ve kamuoyunun uyarılarına rağmen tekrar büyük kayıplarla sonuçlanmış ve sonuçlanmaktadır. Yangınların sadece sıcaklık artışı, iklim krizi ya da bireysel dikkatsizlik gibi nedenlerle açıklanması yetersizdir. Sorunun altında yatan gerçekler arasında kurumsal eksiklikler, yetersiz altyapı, personel eksikliği, araç ve teknoloji donanımındaki zaaflar, ayrıca rant temelli planlamaların etkisi açıkça görülmektedir.

Her yaz mevsiminde yüzbinlerce hektar orman alanının yanması artık “doğal bir felaket” değil, öngörülebilir ve engellenebilir bir “yönetişim sorunu” haline gelmiştir. Bakanlığın ve bağlı kurumların planlaması, envanteri, sözleşmeleri ve müdahale stratejileri kamuoyuna şeffaf bir biçimde açıklanmak zorundadır.

Yangın söndürme uçaklarının yetersizliği, pilot sayısındaki sıkıntılar, özel şirketlerle yapılan sözleşmelerin şeffaf olmaması ve yangın sonrası bu alanların farklı yatırım gerekçeleriyle başka kullanımlara açılması kamu vicdanında ciddi anlamda yaralamaktadır. Ayrıca her yangın sonrası gündeme gelen “tekrar ağaçlandırma sözü”ne rağmen, birçok bölgede orman ekosisteminin geri döndürülmediği de açıkça görülmektedir.

Bu gerekçelerle, ülkemizin en kıymetli doğal varlıkları olan ormanlarımızın korunmasına ilişkin mücadele kapasitesinin, yasal ve idari düzenlemelerin, teknik altyapının ve karar alma süreçlerinin tüm boyutlarıyla kamuoyuna açıklanması büyük önem arz etmektedir.

Bu bağlamda;

1. 2020-2025 yılları içerisinde Türkiye genelinde kaç orman yangını meydana gelmiştir? Bu yangınların illere göre dağılımı nasıldır?

2. 2025 yılında yangın çıkan iller hangileridir? Her bir il için:

• Yangının çıkış tarihi,

• Konumu (ilçe, mezra/belde, köy),

• Etkilenen alanın büyüklüğü (hektar),

• Yangının kontrol altına alındığı süre nedir?

3. Yangınlar sonucu 2025 yılı içinde toplam kaç hektar orman alanı zarar görmüştür? Bunların kaçı telafi edilemez nitelikte “doğal koruma alanı”dır?

4. Tarım ve Orman Bakanlığı ve Orman Genel Müdürlüğü’nün 2025 yılı itibarıyla envanterinde bulunan:

• Yangın söndürme uçağı,

• Helikopter,

• İHA (İnsansız Hava Aracı),

• Arazöz,

• Dozer,

• Mobil su tankeri,

• İlk müdahale aracı sayısı nedir?

5. Bu araçların illere göre konuşlandırılmış sayısı kaçtır? Orman yoğunluğuna ve risk haritasına göre dağılımda bir denge gözetilmiş midir?

6. Yangın söndürme faaliyetlerinde görevli:

• Toplam personel sayısı nedir?

• Bunlardan kaçı pilot, teknisyen, orman işçisi, gönüllüdür?

• Kaçı mevsimlik işçi statüsündedir?

7. Yangın söndürme uçağı ve helikopterlerini kullanan pilotlardan kaçı:

• Türk vatandaşıdır?

• Uluslararası uçuş lisansına sahiptir?

• Tarım ve Orman Bakanlığı’na bağlıdır, kaçı özel şirketlerde çalışmaktadır?

8. Bakanlığınız, 2025 yılı için yangın söndürme hava araçlarını hangi özel şirketlerden temin etmiştir? Bu şirketlerle imzalanan sözleşmelerin:

• Toplam bedeli,

• Süresi,

• Taahhüt edilen uçuş saati sayısı nedir?

9. Söz konusu sözleşmeler kamu ihale mevzuatına uygun biçimde mi yapılmıştır? Açık ihale yöntemi mi tercih edilmiştir? Sözleşmeler kamuoyuyla ne zaman paylaşılacaktır?

10. 2025 yılında yangın çıkan illerdeki toplam orman alanı ve bu ormanların yüzölçümüne oranı nedir? Yangına karşı kullanılan teknik donanım bu oranlara göre yeterli midir?

11. Türkiye genelinde kaç adet yangın gözetleme kulesi bulunmaktadır? Bunların:

• Kaçı insansız ve kameralarla izlenmektedir?

• Kaçı hâlâ insanlı denetimle çalışmaktadır?

12. Yangın erken uyarı sistemine dair:

• Kaç bölgeye yangın sensörlü izleme sistemi kurulmuştur?

• Kaç İHA aktif olarak bu süreçte görev yapmaktadır?

• Uydu sistemleriyle entegre bir yapı kurulmuş mudur?

13. 2020-2025 yılları arasında yangın yaşanan orman alanlarında:

• Kaçına maden arama veya işletme ruhsatı verilmiştir?

• Bu ruhsatlar hangi şirketlere, hangi tarihlerde, hangi amaçla verilmiştir?

14. 2025 yılında yangın çıkan alanların tekrar ormanlaştırılmasına yönelik yürütülen çalışmalarda:

• Hangi illerde fidan dikimine başlanmıştır?

• Hangi tür bitkiler tercih edilmiştir?

• Bu alanların tekrar orman statüsü kazanması planlanmakta mıdır?

15. Yangın sonrası bazı bölgelerde imar planı değişikliği yapılmış mıdır? Konut, turizm, sanayi veya enerji yatırımı için tahsis edilen alanlar var mıdır?

16. Bakanlığınız, her yıl düzenli olarak kamuoyuna yangın bilançosu ve mücadele kapasitesine dair rapor sunmakta mıdır? 2025 yılına ait rapor ne zaman yayımlanacaktır?

17. Yangınla mücadele gönüllülüğü çerçevesinde:

• Kaç yurttaş eğitim almıştır?

18. Türkiye’nin orman yangınlarıyla mücadele kapasitesi uluslararası düzeyde değerlendirildiğinde yeterli görülmekte midir? Avrupa Birliği ve Akdeniz Havzası ülkeleriyle kıyaslandığında ülkemiz hangi sıradadır?

19. Orman Genel Müdürlüğü’nün yangınlara karşı “risk haritası” var mıdır? Varsa, bu haritalar hangi ölçütlere göre hazırlanmakta, hangi iller en riskli bölgeler olarak tanımlanmaktadır?

20. 2025 yılı içerisinde yangın çıkan iller;

• Antalya, Muğla, Mersin, Adana, Hatay, İzmir, Aydın, Manisa, Balıkesir, Çanakkale, Denizli, Kahramanmaraş, Osmaniye, Bursa, Kütahya, Uşak, Elazığ, Diyarbakır, Şanlıurfa

Bu iller özelinde:

• Yangın sayısı, süresi, etkilediği alan miktarı ve müdahale zamanlaması verileri kamuoyuna açık şekilde ne zaman paylaşılacaktır?

Muhabir: Haber Merkezi