Bundan tam 110 yıl önce, 1915 yılının baharında, Osmanlı İmparatorluğu'nun kalbi olan İstanbul'u ele geçirmek ve müttefik Rusya'ya deniz yoluyla yardım ulaştırmak isteyen İtilaf Devletleri, Çanakkale Boğazı'nı aşmaya çalıştı. Denizde elde edemedikleri başarı üzerine, 25 Nisan 1915'te Gelibolu Yarımadası'na asker çıkararak kara harekatını başlattılar.
ÇIKARMANIN İLK GÜNÜ
İngiliz ve Fransız öncülüğündeki Anzak (Avustralya ve Yeni Zelanda Kolordusu), İngiliz ve Fransız birlikleri, Gelibolu Yarımadası'nın çeşitli noktalarına eş zamanlı olarak çıkarma yaptılar. Amaçları, Osmanlı savunma hatlarını yararak Kilitbahir Platosu'nu ele geçirmek ve boğazın kontrolünü sağlamaktı. Ancak, Mustafa Kemal'in komutasındaki 19. Tümen'in Arıburnu'nda gösterdiği kahramanca direnç, İtilaf Devletleri'nin planlarını mahvetti.
CONKBAYIRI VE SEYİT ONBAŞI
Savaşın en kritik noktalarından biri olan Conkbayırı'nda, Mustafa Kemal'in "Ben size taarruzu emretmiyorum, ölmeyi emrediyorum!" sözleriyle şahlanan Türk askeri, düşmana geçit vermedi. Aynı günlerde, Rumeli Mecidiye Tabyası'nda görevli Seyit Onbaşı'nın, tek başına sırtlayarak top mermisini namluya sürmesi ve İngiliz zırhlısı Ocean'ı batırması, Türk askerinin azim ve inancının sembolü oldu.
SİPER SAVAŞLARI
Aylar süren kara savaşları, her iki taraf için de büyük kayıplara yol açtı. Siperlerde açlık, susuzluk ve hastalıklarla mücadele eden Mehmetçik, vatan toprağını canı pahasına savundu. İtilaf askerleri de, umduklarını bulamamanın ve çetin Osmanlı direnişinin etkisiyle büyük bir moral bozukluğu yaşadılar.
MUSTAFA KEMAL PAŞA
Çanakkale Kara Savaşları, sadece askeri bir başarı olarak kalmadı, aynı zamanda Mustafa Kemal'in askeri dehasını ve liderlik vasıflarını tüm dünyaya gösterdiği bir platform oldu. Onun stratejik öngörüsü ve askerlerine verdiği cesaret, savaşın kaderini değiştiren en önemli faktörlerden biriydi.
İTİLAF DEVLETLERİ'NİN HAZİN SONU
Aylar süren kanlı çatışmaların ardından, İtilaf Devletleri, Gelibolu Yarımadası'nı işgal etme umutlarının tükendiğini anladılar. 1915'in sonlarına doğru başlayıp 1916'nın Ocak ayına kadar süren bir dizi tahliye operasyonuyla, askerlerini geri çekmek zorunda kaldılar. Çanakkale, "geçilemez" bir kale olduğunu tüm dünyaya kanıtlamıştı.
ÇANAKKALE VE MİRASI
Çanakkale Kara Savaşları, Türk tarihinde bir dönüm noktasıdır. Bu savaşta kazanılan zafer, Kurtuluş Savaşı'na giden yolda Türk milletine büyük bir özgüven aşılamış ve Mustafa Kemal'in liderliğini pekiştirmiştir. Aynı zamanda, savaşın insani boyutu ve her iki tarafta verilen büyük kayıplar, savaşın acımasız yüzünü bir kez daha gözler önüne sermiştir.
Bugün, Çanakkale şehitleri minnet ve saygıyla anılıyor. Gelibolu Yarımadası, savaşın izlerini taşıyan anıtları ve şehitlikleriyle, tarihin bu önemli sayfasına tanıklık etmeye devam ediyor. Çanakkale, sadece bir zaferin değil, aynı zamanda vatan sevgisinin, fedakarlığın ve inancın da ölümsüzleştiği bir destanın adıdır.