Sovyetler Birliği'nin 1. Beyaz Rusya Cephesi Komutanı Mareşal Georgi Jukov ve 1. Ukrayna Cephesi Komutanı Mareşal İvan Konev komutasındaki devasa Kızıl Ordu birlikleri, 16 Nisan 1945'te Oder ve Neisse hatlarından Berlin'e doğru eş zamanlı bir taarruz başlattı. Milyonlarca asker, binlerce tank ve topçu bataryasının katıldığı bu devasa operasyon, Nazi rejiminin son direnişini kırmak ve Hitler'in karargahına ulaşmayı amaçlıyordu.
Ancak Sovyetler, kolay bir zafer beklemiyorlardı. Alman ordusunun kalıntıları, fanatik SS birlikleri, Hitler Gençliği mensupları ve hatta sivil halktan oluşturulan Volkssturm milisleri, şehri sokak sokak, ev ev savunmaya kararlıydı. Berlin, adeta bir kale haline getirilmişti. Barikatlar, tanksavar hendekleri ve mayın tarlalarıyla çevrili şehirde, her köşe başında ölümcül bir direniş ile karşılaşıldı.
İLERLEYİŞ DURMADI
Sovyet ilerleyişi, şiddetli topçu ateşi ve hava bombardımanıyla desteklenmesine rağmen, her adımda ağır kayıplar verdi. Alman keskin nişancılar, panzerfaust tanksavar silahları ve gerilla taktikleriyle Sovyet askerlerine adeta cehennemi yaşattı. Sokak çatışmaları, binaların bodrum katlarından çatılarına kadar yayıldı. Alevler içinde kalan şehir, duman ve barut kokusuyla doldu.
Günler süren kanlı çatışmaların ardından Sovyet birlikleri, yavaş yavaş şehrin merkezine doğru ilerlemeyi başardı. Reichstag (Alman Parlamento Binası), Brandenburg Kapısı ve diğer stratejik noktalar için verilen mücadeleler, savaşın en acımasız sahnelerine tanık oldu. Her iki tarafta da binlerce asker hayatını kaybetti.
REİCHSTAG'IN DÜŞÜŞÜ
29 Nisan 1945'te Sovyet birlikleri Reichstag'a ulaşmayı başardı ve binanın çatısına Kızıl Bayrak çekildi. Bu sembolik an, Berlin Mücadelesi'nin dönüm noktası oldu ve Nazi rejiminin çöküşünün kaçınılmaz olduğunu gösterdi.
Ancak çatışmalar, Hitler'in yeraltı sığınağında intihar ettiği 30 Nisan'a kadar devam etti. Hitler'in ölümünün ardından da bazı Alman birlikleri direnmeye devam etse de, artık organize bir savunma kalmamıştı. 2 Mayıs 1945'te Berlin'deki Alman garnizonu Sovyet güçlerine teslim oldu.
Berlin Mücadelesi, II. Dünya Savaşı'nın Avrupa cephesindeki en kanlı ve yıkıcı muharebelerinden biri olarak tarihe geçti. Sovyetler Birliği, bu mücadelede on binlerce askerini kaybederken, Alman tarafındaki kayıpların da benzer büyüklükte olduğu tahmin ediliyor. Sivil halk da bombardımanlar ve çatışmalar nedeniyle büyük acılar çekti.
Berlin'in düşüşü, Nazi Almanyası'nın kayıtsız şartsız teslimiyetine giden yolu açtı ve Avrupa'da altı yıl süren kanlı savaşın sonunu getirdi. Ancak Berlin Mücadelesi'nin acı hatırası, savaşın dehşetini ve insanlığın bir daha böyle bir felaketi yaşamaması için alınması gereken dersleri daima hatırlatacaktır.
