Sidney Teknoloji Üniversitesi’nden bilim insanları tarafından yürütülen araştırmada, PM2.5 olarak bilinen ince partikül hava kirliliğine maruz bırakılan erkek fareler ile laboratuvar ortamında yetiştirilen insan akciğer dokuları gözlemlendi. Deneylerde, bazı deneklere C vitamini takviyesi uygulanırken diğerlerine herhangi bir tedavi yapılmadı.
Bulgular dikkat çekici
Araştırma sonuçlarına göre C vitamini verilen gruplarda mitokondriyal hasarın belirgin şekilde azaldığı, iltihaplanma ve oksidatif stres seviyelerinin düştüğü görüldü. Bu süreçlerin, PM2.5 maruziyetinin astım ve akciğer kanseri gibi ciddi solunum yolu hastalıklarına zemin hazırlayan temel mekanizmalar olduğu biliniyor.
Biyolojik hasarlarda C vitamini etkisi
Bilim insanları, güçlü bir antioksidan olan C vitamininin, hava kirliliğinin tetiklediği biyolojik hasarın bir kısmını hafifletebileceğine dikkat çekiyor. Çalışma ayrıca, gelişmiş ülkelerde yaygın olarak görülen nispeten düşük PM2.5 seviyelerinin bile ciddi hücresel hasara neden olabildiğini ortaya koyarak “güvenli hava kirliliği seviyesi” olmadığı yönündeki görüşleri destekliyor.
Düşük maliyetli önleyici strateji
Araştırmacılar ve bağımsız uzmanlar, bulguların umut verici olduğunu ancak insanlar üzerinde daha kapsamlı klinik çalışmalara ihtiyaç duyulduğunun altını çiziyor. Buna rağmen, kronik solunum yolu hastalığı bulunanlar veya yoğun hava kirliliğine maruz kalan bölgelerde yaşayan bireyler için, doktor kontrolünde alınacak C vitamini takviyesinin düşük maliyetli bir önleyici strateji olabileceği belirtiliyor.
Uzmanlar, takviye kullanımına başlamadan önce mutlaka bir sağlık profesyoneline danışılması gerektiğini hatırlatırken hava kalitesinin iyileştirilmesinin uzun vadede en etkili ve kalıcı çözüm olmaya devam ettiğine vurgu yapıyor.
Kaynak: Bai, X., Oliver, B., ve meslektaşları. (2025). C vitamini takviyesi, farelerde ve insan dokularında ince partikül madde (PM2.5) maruziyetinin neden olduğu akciğer hücresel hasarını hafifletir.