İkinci Dünya Savaşı'nın ardından başlayan Amerika Birleşik Devletleri ve Sovyetler Birliği rekabetinde tampon bölge konumuna düşen Avrupa kendisini korumak için bir ittifak arayışı içerisine girdi. ABD öncülüğünde NATO (Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü) henüz kurulmadığı için Avrupa'nın kendisini koruması gerekiyordu. 17 Mart 1948 tarihinde Belçika'nın Brüksel şehrinde Birleşik Krallık, Fransa, Belçika, Lüksemburg ve Hollanda Brüksel Antlaşmasını imzaladı ve Batı Birliği savunma ittifakını kurdu. Batı Avrupa Birliği, Avrupa Birliği ile karıştırılmamalıdır.
BRÜKSEL ANTLAŞMASI
17 Mart 1948 tarihinde Brüksel şehrinde toplanan Birleşik Krallık, Fransa, Belçika, Lüksemburg ve Hollanda bu antlaşmaya imza ata ve Batı Birliği'nin kurucusu olan ülkelerdir. Antlaşma savunmanın yanında ekonomik, kültürel ve toplumsal alanlarda da iş birliğini kapsamaktadır. 1952 yılında Avrupa Savunma Birliği Antlaşması, Fransa meclisinden geçemedi. Bunun sonucunda 1954 yılında Batı Birliği ülkeleri, Batı Almanya ve İtalya'yı birliğe kattı ve ittifakın adı Batı Avrupa Birliği oldu.
Antlaşmanın üç temel amacı vardı. Bunlar;
- Avrupa'nın ekonomik bakımdan iyileşmesi için Batı Avrupa'da sağlam temeller oluşturmak.
- Birliktelik oluşturmak ve Avrupa'da sürekli entegrasyonu özendirmek.
- Herhangi bir saldırı durumunda üyeler arası yardımlaşma sağlamaktı.
BİRLİĞİN YÖNETİMİ
Birliğin üç ana yönetim biçimi vardı. Bunlar;
- Bakanlar Konseyi
- Konsey Başkanlığı
- Genel Sekreterlikti
Birlik, Bakanlar Konseyi tarafından yönetilirdi ve Konsey Başkanı üye ülkeler arasından dönüşümlü olarak 6 ayda bir seçilirdi. Konsey Başkanı aynı zamanda Avrupa Birliği Komisyon Başkanı seçilen ülkeyse Avrupa Birliği Komisyon Başkanı her iki görevi de üstlenir.
TÜRKİYE VE KATILIMCI ÜYELER
Batı Avrupa Birliği 10 üyeye, 6 ortak üyeye, 5 gözlemci üyeye ve 7 ortak iş birliği üyeye sahiptir. Türkiye bu birliğe ortak üye olarak dahil olmuştur. Bunun nedeni Türkiye'nin NATO'ya üye olup Avrupa Birliği'ne üye olmamasıdır.
ÜYELER
- Birleşik Krallık
- Fransa
- Belçika
- Hollanda
- Lüksemburg
- Almanya (1954)
- İtalya (1954)
- Portekiz (1990)
- İspanya (1990)
- Yunanistan (1995)
ORTAK ÜYELER
- Türkiye
- Norveç
- İzlanda
- Polonya (1999)
- Çekya (1999)
- Macaristan (1999)
GÖZLEMCİ ÜYELER
- Danimarka
- İrlanda
- Avusturya
- İsveç
- Finlandiya
ORTAK İŞ BİRLİĞİ ÜYESİ
- Estonya
- Letonya
- Litvanya
- Slovakya
- Bulgaristan
- Slovenya
- Romanya
BİRLİĞİN DAĞILIŞI
Birliğin ana amacı komünizme karşı Avrupa'yı savunmaktı. Fakat bir yıl sonra 1949 yılında kurulan NATO, bu birliğin önemini azalttı. 1 Aralık 2009 yılında imzalanan Lizbon Antlaşması'nın Avrupa Birliği'nin savunmasına yönelik maddeler içermesinden dolayı birliğin önemi kalmadı. 30 Haziran 2011 yılında Batı Avrupa Birliği kendisini feshetti.
