M. UMUT KARAKÜLAH

Ankara Büyükşehir Belediyesi Kültür ve Tabiat Varlıkları Dairesi Başkanlığı tarafından uzun bir süredir yürütülen çalışmalar meyvelerini vermeye başlıyor.

BAŞKENTİMİZİN MİRASINI ÇAĞDAŞ YAKLAŞIMLARLA GELECEĞE TAŞIYORUZ

Cumhuriyetimizin Başkenti, kadim Anadolu uygarlıklarının mirasçısı Ankara’nın başkent oluşunun 100. yılını gurur, saygı ve şükranla kutluyoruz. Yüzyıllık başkentimiz, Hitit ve Frig uygarlıklarından Roma’ya, Selçuklu ve Osmanlı’dan Cumhuriyete uzanan medeniyet ve kültür katmanlarını gururla taşımaktadır.

Ankara Büyükşehir Belediyesi Kültür ve Tabiat Varlıkları Daire Başkanı Bekir Ödemiş, Başkent Ankara’nın tarih ve kültür mirasını korumaya ilişkin yapılan projelere yönelik gazetemize açıklamalarda bulundu.

Başkentin tarihi, doğal ve kültürel miras ile değerlerini korumak, yaşatmak ve sürdürülebilir bir yönetime kavuşturabilmek amacıyla çok özel birçok projeyi hayata geçirdiklerini belirten Ödemiş, “Ankara Büyükşehir Belediyesi Kültür ve Tabiat Varlıkları Daire Başkanlığı olarak, Ankara Roma Tiyatrosu ve Arkeopark alanı gibi bu katmanların üst üste çakıştığı veya Hacı Bayram Camisi ve Augustus Tapınağı gibi birbirinin varlığını yücelterek yan yana durduğu tarihi kent merkezi Ulus bölgesinde yoğun çalışmalar sürdürüyoruz. Her katmana aynı dikkat ve özenle yaklaşıp restorasyon çalışmaları yapıyoruz. Tüm bunları, çağdaş kentsel gereksinimleri karşılayan bir anlayışla sürdürmeye çabalıyoruz.

Kültür ve Tabiat Varlıkları Daire Başkanlığımızın amacı, kentin tarihi, doğal ve kültürel miras ve değerlerini korumak, yaşatmak ve sürdürülebilir bir yönetime kavuşturabilmektir. Ankara için kurgulanan gelecek vizyonunu ilgili kamu, özel ve sivil toplum kuruluşları, üniversiteler, vakıflar, dernekler, Ankaralı araştırmacılar ve kentle ilgili her kesimle paylaşıyoruz. Bu sayılan kesimlerle paylaşım ve iş birliği içerisinde, gelen talep ve öngörüleri kendi faaliyetlerimize yansıtmak üzere çalışmalar yürütüyoruz. Sayılara dökülemeyen bu çalışmalarda zaman, emek ve gönül verilerek yürütülmektedir.

Ankara Büyükşehir Belediye Başkanımız Sayın Mansur Yavaş’ın yol göstericiliğinde, bu projeleri çalışma arkadaşlarımızla birlikte hayata geçirmeye devam ediyoruz. Ankara’nın öyküsünü yeniden kurmamıza, kentin somut ve somut olmayan değerlerini yaşatarak korumamıza, UNESCO Dünya Miras Listesi’ne doğru giden süreçte mücevher değerindeki eser ve alanlarımızı bilinir kılıp yönetim planına kavuşturmamıza katkı sunan, kente gönül veren, başta Ankara Büyükşehir Belediyesi Akademik Kurulumuz olmak üzere tüm akademisyenlere, sivil toplum kuruluşlarına ve Ankaralı hemşerilerimize teşekkür ederiz.” dedi.

ANKARA KALESİ

“Kentimizin tacı” 2 bin yıllık Ankara Kalesi, Galatlar, Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı Dönemlerinde sürekli iskân görerek günümüze ulaşmıştır. İçkale bölgesinde 77’si tescilli, 171’i tescilsiz, toplam 248 yapı bulunmaktadır.

Koruma Bölge Kurulunca onaylanan üç etaplı sokak sağlıklaştırma çalışmalarının ilk iki etabı tamamlanmıştır. Son etapla ilgili rölöve, restitüsyon ve restorasyon proje çalışmaları devam etmektedir. Geleneksel konut dokusunun özgünlüğü korunmakta olup, konutta yaşam hâli devam ederken ve konut sahiplerinden hiçbir bedel talep etmeksizin proje yürütülmektedir.

ROMA TİYATROSU

Kültür Bakanlığı ile Belediye arasında yapılan protokol kapsamında Ankara Kalesi’nin eteklerinde yer alan, kentin Roma Dönemi katmanı için yeni bir kazanım ve kentli için prestijli bir kültürel etkinlik alanı olacak 2 bin yıllık Roma Tiyatrosu’nun restorasyon çalışmaları tamamlanmıştır.

ARKEOPARK

İki bin yıllık Roma Tiyatrosu’nun hemen yanındaki, yaklaşık 17 bin metrekarelik bir alanda arkeopark projesi hayata geçirilmektedir. Arkeopark alanında bilimsel yöntemlerle arkeolojik kazılar yürütülmekte, alandaki Ankara Kalesi surlarının bakım ve onarımı yapılmaktadır. Kazıda Vakıflara kayıtlı Turasan Bey Hamamı, Debbâhane ve Antik Yol başta olmak üzere önemli buluntular açığa çıkmıştır.

ARKEOPARK KARŞISINDA REKREASYON ALANI

Bentderesi’nde dolmuş duraklarının bulunduğu, 20.000 m2’de konumlanmış Arkeopark karşısındaki alanın projesi hazırlanmış olup Koruma Kurulunca onaylanmıştır. Arkeopark karşısındaki alan, dolmuş duraklarının yapımı tamamlanmak üzere olan Ulus Kültür Merkezi, Kapalı Çarşı ve Dolmuş Durakları binasına taşınması sonrasında, yeşil bir rekreasyon alanına dönüştürülecektir.

ROMA YOLU

Anafartalar Caddesi üzerinde Zincirli Cami’nin yanında yer alan, iki bin yıllık Roma Yolu’nun (Cardo Maximus) rölöve, restitüsyon, restorasyon projesi çalışmaları hazırlanmış, kısa süre sonra uygulamalar başlayacaktır.

ANKARA’NIN ANITLARI

Kentin önemli meydanlarında, Ankara’nın sembolleri olarak yer alan, Zafer Anıtı (Ulus Atatürk Heykeli), Yenişehir’de Güvenlik Anıtı, Sıhhiye’de Güneş Kursu Anıtı, Zafer Meydanı’nda Mareşal Atatürk Anıtı’nın restorasyon çalışmaları tamamlandı.

ANKARA’NIN ANITLARI

Namazgâh Tepesi Anıtı

Ankaralılar, toplu namaz kılabilecekleri, hep birlikte dua edebilecekleri yer olarak Namazgâh Tepesi’ni düzenlemişlerdir. Milli Mücadele döneminde ilk cihat hutbesi Beynamlı Hacı Mustafa Efendi tarafından burada okunmuştur. Namazın ardından Milli Mücadele’nin desteklenmesi için ant içilmiş ve Milli Alay adıyla bir teşkilatlanmaya gidilmiştir. Bu mekânın tarihini ve anlamını temsil edecek, bölgenin dokusuna uygun bir anıt yapılması için çalışmalara başlanmıştır.

ANAFARTALAR ULUS BELEDIYE ÇARŞISI

Halk arasında ‘’Baharatçılar Çarşısı’’ diye bilinen, 1956 yılında hizmete giren Belediye Çarşısı’nın cephe sağlıklaştırma çalışmaları, tabela yenilemeleri ve aydınlatmalarıyla birlikte tamamlanmıştır.

ANAFARTALAR ÇARŞISI

1967 yılında bir mimari proje yarışması sonucunda elde edilen Anafartalar Çarşısı, Füreya Koral, Saniye Fenmen, Cevdet Altuğ, Attila Galatalı, Arif Kaptan, Nuri İyem ve Adnan Turan gibi önemli sanatçıların seramik panolarını içeren, toplumun sanatla buluştuğu bir binadır. Çarşı cephesinde ve iç mekânda onarım ve yenileme çalışmaları tamamlanmıştır.

ULUS TARİHİ KENT MERKEZİ’NDE ÇEŞMELER

Osmanlı Dönemi’nden kalan Ulus Tarihi Kent Merkezi’ndeki 11 adet nitelikli tarihi çeşmenin bakım-onarımı ve özgün restorasyon çalışmaları yapılmıştır.

POSTA CADDESİ

Ulus Postanesi’nin üzerinde yer aldığı, diğer adıyla Şehit Teğmen Kalmaz Caddesi, Ulus’un önemli ticari etkinliğinin ve sosyal tarihimiz açısından önemli mekânların yoğun olduğu tarihi caddelerden birisidir. Üzerinde 6’sı tescilli 26 yapı yenilenecektir. Rölöve, restitüsyon ve restorasyon projeleri Koruma Kurulunca onaylanmıştır.

HÜKÜMET CADDESİ

Ulus’ta Hacı Bayram Veli Camisi’nin üzerinde bulunduğu Hükümet Caddesi ve çevresinin zemin kaplamaları, kaldırım düzenlemeleri ve kent mobilyalarıyla donatılması uygulamalarına başlanmıştır.

TARİHİ ULUS HALİ

Ankara Belediyesi Mimarı Robert Oerley’ın 1937 yılında modern bir mimariyle tasarladığı Ulus’un tarihi hali için yenileme projesi projesi hazırlanmış Koruma Kurulunca onaylanmıştır, restorasyonu gerçekleşecektir.

ULUS İŞHANI

Ulus İşhanı ve Ulus Meydanı’nın düzenlenmesi için açılan mimari proje yarışmasını 1954 yılında Orhan Bozkurt, Orhan Bolak ve Gazanfer Beken kazanmışlardır. Bu yarışmayla elde edilen yapılar, Ulus Meydanı’nı “meydan” yapan, kentin hafızasına kazınmış nitelikli yapılar olarak değerlidirler. Ulus İşhanı yüksek bloğu (Eski Gençlik Spor Binası) EGO Genel Müdürlüğü olarak, Ulus İşhanı alçak bloğunun 1 katı yeni mezun baro avukatlarının çalışma ofisi, 1 katı ise gençlerimize teknoloji merkezi olarak tahsis edilmiştir.

ULUS 100. YIL ÇARŞISI VE ULUS MEYDANI

Döneminde mimari proje yarışması ile elde edilmiş 100. Yıl Çarşısı için 2022 yılında bir fikir projesi yarışması düzenlenmiştir. Yarışma sonucu kazanan ve çarşıyı yıkmadan yeniden hayata kazandıran projeler kamuoyuna sunulmuştur. 2022 yılı Temmuz ayında çarşının geleceği hakkında Başkent Mobil’deki “Söz Hakkı” modülü üzerinden anket başlatmıştır. Oylamaya katılan 28 bin vatandaştan % 31’i “100. Yıl Çarşısı’nın korunarak yeniden işlevlendirilmesini tercih ediyorum”, % 69’u “100. Yıl Çarşısı’nın yıkılarak, Ulus’a kentsel bir meydan yapılmasını tercih ediyorum” demiştir. Bu yönde yeni hazırlanan Ulus Meydan düzenlemesi projesi Koruma Kurulunca onaylanmış çalışmalara başlanmıştır.

(KAİP) ULUS KORUMA AMAÇLI İMAR PLANI

Ulus’un tarihi bir merkez olarak korunmasında çok önemli olan koruma amaçlı imar planı için farklı kurum, kuruluş, üniversite ve meslek odalarından görüşler alınmış, 06.04.2023 tarihinde ihalesi yapılmış olup, çalışmalara başlanmıştır.

ULUS KÜLTÜR MERKEZİ, ÇARŞISI VE DOLMUŞ DURAKLARI

Hacı Bayram Mahallesi’nin Bentderesi’ne bakan yüzünde inşa edilmekte olan 110.000 m2 ‘lik bir alanda konumlanan Ulus Kültür Merkezi içerisinde, ticari birimler, sergi salonları ve 1084 m2’si engelliler için müze yer alacak olup, Bentderesi’nde yer alan dolmuş durakları bina içine taşınacaktır.

ULUS RİNG HATTI

Ulus tarihi kent merkezi arkeolojik ve kentsel sit alanları ile Kale bölgesinin kentliler ve ziyaretçiler tarafından daha rahat gezilebilmesi amacıyla ring hattı kurulmuştur. Ücretsiz servis veren elektrikli araçlar çevreci bir ulaşım sağlamaktadır. 10.00 ila 17.00 saatleri arasında, her yarım saatte bir ring seferleri yapılmaktadır. Ulus Metro Durağı çıkışı, Anafartalar Çarşısı Hükümet Cad. Kavşağı, Anadolu Medeniyetler Müzesi, Kale önü meydanı, Altındağ Belediyesi karşısı, Etnografya ve Resim Müzesi karşısı, Melike Hatun Cami önü noktalarından ulaşım sağlanmaktadır.

İTFAİYE MÜZESİ

Ankara Kalesi içinde yer alan itfaiye binası, tescilsiz bir yapı olmakla birlikte, binanın Kale belleğindeki yeri nedeniyle İtfaiye Müzesi olarak yeniden işlevlendirilecektir. İtfaiye Dairesi tasarımını gerçekleştirmiştir.

GASTRONOMİ MERKEZİ

Ankara Kalesi’nin Dışkale kısmında, Zenger Paşa Konağı olarak bilinen nitelikli yapı ve komşu birkaç tescilli yapının Ankara’nın yemek kültürünün sunulduğu bir gastronomi merkezi ve sosyal tesis olarak projelendirilmesi yapılmış Koruma Kurulunca rekonstriksiyonu onaylanmış, ihale aşamasına geçilmiştir.

KALE’DESİN OFİSİ

Ankara Kalesi’nde Şark Kale burcu karşısında yer alan, tanıtım ofisi, küçük sergi ve toplantıların yapılacağı bir alan olarak kullanılacak “Kale’desin Ofisi”, Ankaralıların Kale’yi sahiplenmesi, koruması ve ait hissetmeleri için bir merkez olarak projelendirilmiştir.

ATATÜRK BULVARI / SIHHIYE – KIZILAY – TBMM MEYDANLARI ARASI KENTSEL TASARIMI VE CEPHE İYİLEŞTİRMELERİ

Cumhuriyet Dönemi’nde uluslararası yarışmalar yoluyla elde edilmiş Ankara kent planının ana ekseni olan Atatürk Bulvarı üzerinde, erken Cumhuriyet Dönemi’nin en önemli yapıları yer alır. Bu kapsamda 60 yapının cephe iyileştirmesinin yanı sıra, 10 hektarlık alanda kentsel tasarım çalışması yapılmaktadır.

Güvenpark ve havuzlarla çevrili Güven Anıtı, Meclis ve Bakanlıklar bölgesinin de mimarı Clemens Holzmeister tarafından tasarlanmış, heykel ve kabartmalar Avusturyalı Anton ve Josef Thorak tarafından yapılmıştır. Birinci derece doğal sit alanı olan tarihi Güvenpark’ın yenilenmesi de Atatürk Bulvarı kentsel tasarım projesi kapsamındadır.

HALLAÇLI MEHMET AĞA KONAĞI

Gölbaşı ilçesinin Hallaçlı Mahallesi’nde bulunan 1929 tarihli konağın, Birinci Ulusal Mimarlık döneminin izlerini taşıyan ve karma teknikle inşa edilen yapısı, özgün niteliklerine uygun biçimde restore edilmektedir. Sosyal içerikli yeni işleviyle kısa süre sonra ziyarete açılacaktır.

YASSIÖREN ÇEŞMESİ VE ÇAMAŞIRHANESİ

Kahramankazan’da 19. yy dönemi, Osmanlı’ya ait Yassıören Çeşmesi ve Çamaşırhanesi, mevcut durumu göz önüne alınarak sağlamlaştırma ve onarım çalışmaları ile özgün yapısına kavuşturulmuştur.

POLATLI GEDİKLİ HASAN ALİ AĞA ÇEŞMESİ

Polatlı’nın Gedikli Mahallesi’nde, üzerinde yer alan kitabeye göre 1902 (H 1319) yılında yapılan Hasan Ali Ağa Çeşmesi’nin onarımı ve çevre düzenlemesi yapılmıştır.

HAYMANA ŞEHİTLER ÇEŞMESİ

1917 yıllında Kırşehirli Mülazım Mehmet Efendi tarafından yapıldığı kitabesinde yazmakta olan, Haymana Belediyesi mülkiyetindeki tarihi çeşmenin restorasyonu ve çeşmenin köşesinde yer aldığı alanın çevre düzenlemesi yapılmıştır.

HAYMANA ATATÜRK EVİ

Haymana’nın Çalış Mahallesi’nde yer alan köy odası, Sakarya Meydan Savaşı sırasında Atatürk’ün gelip bir süre kalıp, savaşı buradan yönettiği bilinmektedir. “Atatürk Evi” olarak ilan edilen tescilli bir yapıdır. Rölöve, restitüsyon ve restorasyon projeleri Ankara Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu tarafından onaylanarak çalışmalara başlanmıştır.

KALECİK KAZANCIBABA TÜRBESİ

Kalecik’in Ahi Kemal Mahallesi’nde yer alan ve 15. yüzyılda yaşadığı bilinen Kazancıbaba için yaptırılan türbe, tüm muhdes eklerinden arındırılmış ve restore edilmiştir.

POLATLI KARACAAHMET TÜRBESİ

Anadolu Erenleri’nden 14. yüzyılda yaşamış Karaca Ahmet adına çok sayıda türbe ve makam yaptırılmıştır. Bunlardan biri olan Polatlı’daki Karacaahmet Türbesi sağlamlaştırma ve onarım çalışmaları ile özgün yapısına kavuşturulmuştur.

KESİKBAŞ TÜRBESİ

Ulus’ta Atpazarı Yokuşu üzerinde, Ahi Şerafettin Cami’nin kuzeyinde yer alan ve 14. yüzyıla tarihlenen Kesikbaş Türbesi’nin restorasyonu için çalışmalar başlamıştır.

NALLIHAN SOĞUKKUYU MESCİDİ

Nallıhan’ın Soğukkuyu köyünde yer alan mescit, 14. yüzyıl sonu, 15. yüzyıl başlarına tarihlenen tescilli bir yapıdır. Nallıhan Belediyesi mülkiyetindeki yapının, Ankara Büyükşehir Belediyesi ile iş birliği protokolü çerçevesinde restorasyon proje çalışmalarına başlanmıştır.

KALECİK YALIM KÖY CAMİSİ

Kalecik’te yer alan Yalım Köyü Camisi’nin, yapımında kullanılan ahşap malzeme ve kitabesinden 16. yüzyılda yapıldığı bilinmektedir. Tescilli yapının restorasyonu için proje çalışmalarına başlanmıştır.

Muhabir: Umut Karakülah