Barack Hüseyin Obama (d. 1961), Amerika Birleşik Devletleri'nin 44. Başkanı olarak 2009-2017 yılları arasında görev yaptı ve ülkenin tarihinde ilk kez bir Afrikalı-Amerikalı lider olarak Beyaz Saray'a girmesiyle siyasî ve sosyal bir dönüm noktası yarattı.
"Umut" ve "değişim" vaadiyle iktidara gelen Obama, küresel bir finansal krizin ortasında göreve başladı; ülkeyi iki büyük savaştan çıkarmaya çalıştı, sağlık reformunu gerçekleştirdi ve uluslararası ilişkilerde yeni bir diyalog dönemi başlattı.
Onun hikayesi, kişisel çeşitliliğin ve azmin Amerikan rüyasını temsil edişinin modern bir örneği olmuştur.
HAYATI VE SİYASİ KARİYERİ
Obama'nın yaşam öyküsü, farklı kültürlerin ve coğrafyaların birleşimiyle şekillenmiştir.
- Çocukluk ve Eğitim: 4 Ağustos 1961'de Hawaii'nin Honolulu kentinde dünyaya geldi. Babası Barack Obama Sr., Kenya'dan gelen bir ekonomistti; annesi Ann Dunham ise Kansas'lı beyaz bir Amerikalıydı. Ailesi o küçükken boşandı ve Obama, çocukluğunun bir kısmını annesi ve Endonezyalı üvey babasıyla birlikte Endonezya'nın Cakarta kentinde geçirdi (6-10 yaşları arasında). Daha sonra lise eğitimini tamamlamak için Hawaii'ye döndü ve anneanne-dedesiyle yaşadı.
- Akademik Başarı: New York'taki Columbia Üniversitesi'nde Siyasal Bilimler okudu (1983). Ardından prestijli Harvard Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ne girdi. Burada, öğrencilerin çıkardığı saygın "Harvard Law Review" dergisinin yayın işleri müdürlüğünü yapan ilk Afrikalı-Amerikalı oldu (1991).
- Şikago ve Siyasete İlk Adım: Mezuniyet sonrası Şikago'ya yerleşti ve sivil haklar avukatı olarak çalıştı, aynı zamanda Şikago Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde anayasa hukuku dersleri verdi. 1996 yılında Illinois Eyalet Senatosu'na seçilerek siyasi kariyerine başladı.
- ABD Senatosu ve Yıldızı Yükselişi: 2004 yılında ABD Senatosu'na seçildi. Aynı yıl Demokrat Parti Ulusal Kongresi'nde yaptığı ulusa birlik ve umut çağrısı yapan konuşma, onu ulusal çapta tanınan bir figür haline getirdi. 2007'de ise ABD başkanlığına adaylığını koydu.
- Tarihi Seçim (2008): Kampanyasını "Change We Can Believe In" (İnanabileceğimiz Değişim) sloganı üzerine kurdu. 4 Kasım 2008'de ABD'nin 44. Başkanı seçilerek Amerikan tarihinde bir ilke imza attı.
BAŞKANLIK DÖNEMİ
Obama'nın sekiz yıllık başkanlık dönemi (2009-2017), küresel krizler, reformlar ve uluslararası diplomatik girişimlerle doluydu.
- Ekonomik Kriz ve Kurtarma Paketleri: Göreve başladığında ABD, 1929'dan bu yana görülen en büyük finansal krizin ortasındaydı. Obama, bankacılık ve otomotiv sektörlerini kurtarmaya yönelik büyük ölçekli teşvik paketlerini hızla uygulamaya koydu.
- Sağlık Reformu (Obamacare): En önemli iç politika başarısı, Amerikan sağlık sistemini reforme eden ve milyonlarca sigortasız vatandaşa sağlık güvencesi sağlayan "Uygun Fiyatlı Bakım Yasası" (Affordable Care Act – ACA) olarak bilinen kanunun çıkarılması oldu.
- Savaşların Sonu ve Terörle Mücadele: Irak Savaşı'nı sonlandırdı ve Amerikan askerlerinin büyük bir kısmını ülkeden çekti. Afganistan'daki asker sayısını da aşamalı olarak azalttı. 2011 yılında, El Kaide lideri Usame bin Ladin'in Pakistan'da düzenlenen bir operasyonla öldürülmesi, onun dönemindeki en kritik terörle mücadele başarısıydı.
- Uluslararası Diplomasi: İran ile nükleer anlaşmanın imzalanması ve ABD'nin Küba ile diplomatik ilişkileri yeniden başlatması, Obama'nın dış politikadaki en dikkat çekici adımlarıydı.
- Küresel Krizler: Başkanlığı sırasında, Suriye İç Savaşı'nın patlak vermesi, IŞİD'in yükselişi ve Kırım'ın Rusya tarafından ilhak edilmesi gibi uluslararası krizlerle mücadele etti.
DÖNEMİNDE TÜRK-AMERİKAN İLİŞKİLERİ
Obama, göreve başladıktan kısa bir süre sonra Türkiye'yi ziyaret eden nadir ABD başkanlarından biriydi ve Türkiye'ye stratejik bir ortak olarak özel önem veriyordu.
- İlk Ziyaret (Nisan 2009): Obama, göreve başlamasından sadece üç ay sonra, Avrupa turunun son durağı olarak Türkiye'yi ziyaret etti. Bu ziyaret, ABD'nin Türkiye'ye verdiği önemi göstermesi ve "Müslüman dünyasıyla yeni bir başlangıç" yapma arzusunun sembolik bir adımıydı. Ankara'da Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde bir konuşma yaparak Türk demokrasisine övgüde bulundu.
- Stratejik Ortaklık Vurgusu: Obama, Türkiye'yi hem NATO müttefiki hem de Orta Doğu ve Avrupa arasındaki kilit bir ülke olarak görüyordu. Türk-Amerikan ilişkilerinde çok yönlü işbirliğini vurguladı.
- Zorlu Dönemler: İlişkiler, özellikle Suriye İç Savaşı'nın başlaması, ABD'nin YPG'ye verdiği destek ve 15 Temmuz 2016 darbe girişiminden sonra Fethullah Gülen'in iadesi konularında gerginlikler yaşadı. Türkiye, Obama yönetiminin Suriye politikalarını ve Gülen'in ABD'de kalmasını şiddetle eleştirmişti.
HAKKINDA AZ BİLİNEN İLGİNÇ BİLGİLER
-
Çocukluk Lakabı: Endonezya'da yaşarken arkadaşları ona "Barry" yerine "Bama" derdi. Endonezyaca'da "Menteng" mahallesindeki okulunda kaydı yapılırken soyadı "Soetoro" olarak geçmiştir.
-
Gençlikte Yazarlık Hayali: Obama, siyaset öncesinde bir yazar olmayı hedefliyordu. Liseden mezun olduktan sonra uzun süre meşgul olduğu bir hayaliydi. İlk kitabı "Babamdan Hayaller" (Dreams from My Father), 1995 yılında yayımlandı ve siyaset kariyerine büyük katkı sağladı.
- Grammy Ödülleri: Obama, iki kez Grammy Ödülü kazanmıştır. Her iki ödülü de "En İyi Sözlü Albüm" kategorisinde, kitaplarının sesli versiyonlarını okuması sayesinde almıştır.
- Eşiyle Tanışma: Eşi Michelle Obama ile Harvard Hukuk Fakültesi'nden mezun olduktan sonra, yaz stajını yaptığı bir hukuk bürosunda tanıştı. Michelle, o sırada onun danışmanıydı.
- Spor Sevgisi: Liseyi bitirene kadar basketbol oynamıştır. Beyaz Saray'da bulunduğu dönemde de sık sık basketbol maçları organize ettiği bilinmektedir.
Barack Obama, kişisel geçmişi, akademik başarısı ve siyasetteki yükselişiyle, Amerikan siyasetinde silinmez bir iz bırakmış ve dünya çapında milyonlarca insan için bir ilham kaynağı olmaya devam etmektedir.
