Sadece 40 dakika süren, tarihin en kısa savaşı olan İngiliz-Zanzibar Savaşı'nın 129. yıl dönümünü. 27 Ağustos 1896'da gerçekleşen bu çatışma, savaşların uzun, yıkıcı ve trajik olduğu bir dünyada, bir ülkenin nasıl saniyeler içinde teslim olabileceğini gösteren çarpıcı bir örnekti.
Bu haberde, savaşın perde arkasını, nedenlerini ve az bilinen ilginç detaylarını derinlemesine inceleyeceğiz.
TAHT KAVGASINDAN SÖMÜRGEYE
İngiliz-Zanzibar Savaşı, sanıldığı gibi durup dururken başlamadı. Olayların fitili, 25 Ağustos 1896'da, Britanya yanlısı Sultan Hamad bin Thuwayni'nin ani ölümüyle ateşlendi.
- Sultanlık Anlaşması: İngiltere, 1890 yılında Zanzibar'ı bir protektora devleti haline getirmişti. Bu anlaşmaya göre, tahta çıkacak olan sultanın İngiltere tarafından onaylanması gerekiyordu.
- Hâlid bin Bargash'ın Hamlesi: Sultan Hamad'ın ölümü üzerine, yeğeni Seyyid Hâlid bin Bargash, İngiltere'nin onayını beklemeden sarayı işgal etti ve kendini sultan ilan etti.
- Britanya'nın Ültimatomu: Britanya, bu duruma anında tepki gösterdi. İngiliz Konsolosu Basil Cave, Hâlid'e "Teslim olun ya da savaş başlar" mesajını iletti. Hâlid, bu uyarıyı reddetti ve sarayın çevresine askerlerini ve toplarını yerleştirerek direnişe hazırlandı.
SADECE BİR 'GÖSTERİ'
27 Ağustos sabahı, saat 09.00’da Britanya donanması, Hâlid bin Bargash'ın sarayının önünde konuşlandı. Tam 09.02’de ültimatom süresi doldu ve savaş başladı.
- Kısa ve Şiddetli Çatışma: Britanya gemileri, saray ve etrafındaki savunma hatlarını ağır bir bombardımanla vurdu. Zanzibar kuvvetleri, ellerindeki ilkel top ve tüfeklerle karşılık vermeye çalışsa da, Britanya'nın modern savaş gemilerine karşı koymaları mümkün değildi.
- Tek Taraflı Bir Savaş: Britanya donanmasının top atışları, kısa sürede Zanzibar'ın savunma hatlarını çökertti. Savaş, 09.40’da sona erdi.
AZ BİLİNEN İLGİNÇ BİLGİLER
- Kayıplar: Bu kısa savaşın en ilginç yanlarından biri, can kayıplarıydı. Zanzibar tarafından yaklaşık 500 kayıp verildiği tahmin edilirken, Britanya tarafı sadece bir denizcinin hafif yaralandığını açıkladı.
- Kaçan Sultan: Savaş sırasında saraydan kaçan Hâlid bin Bargash, Alman Konsolosluğu'na sığındı. İngilizler, konsolosluğun önünde nöbet tutsa da, Almanlar onu kaçak yollarla Almanya'ya kaçırmayı başardı.
- Yeni Sultan: Savaşın hemen ardından İngilizler, tahta kendi adayları olan Hamud bin Muhammed'i geçirdi. Hamud, İngiltere ile yeni bir anlaşma yaparak Zanzibar'da Britanya'nın egemenliğini pekiştirdi.
SÖMÜRGECİLİĞİN SEMBOLİK ZAFERİ
İngiliz-Zanzibar Savaşı, sadece askeri bir zafer değil, aynı zamanda sömürgeci güçlerin zayıf devletlere karşı ne kadar kolay galip gelebileceğinin bir sembolüydü.
- Tarihi Bir Rekor: Savaş, "dünyanın en kısa savaşı" olarak Guinness Rekorlar Kitabı'na girdi ve tarihte eşi benzeri olmayan bir olay olarak yerini aldı.
- Britanya Egemenliğinin Pekiştirilmesi: Savaş, İngiltere'nin bölgedeki gücünü pekiştirdi ve Zanzibar'ın üzerindeki kontrolünü daha da artırdı.