Bugün, Fransız İmparatoru Napolyon Bonapart'ın, 1812 yılında Avrupa'yı dize getirdikten sonra gözünü doğuya çevirdiği Rusya Seferi'nin 213. yıl dönümü.
"Grande Armée" (Büyük Ordu) adını verdiği 600 binden fazla askerle Rus topraklarına giren Napolyon, en büyük zaferlerinden birini beklerken, en büyük yenilgisi ve imparatorluğunun sonunun başlangıcıyla karşılaştı.
Bu haberde, bu tarihi seferin nedenlerini, seyrini, korkunç sonuçlarını ve hakkında az bilinen ilginç detayları derinlemesine inceliyoruz.
BİR İTTİFAKIN SONU
Napolyon'un Rusya'ya saldırmasının temelinde, 1807'de imzalanan Tilsit Antlaşması'nın bozulması yatıyordu.
- Ekonomik Çatışma: Napolyon, İngiltere'yi ekonomik olarak çökertmek için Kıta Ablukası adı verilen bir ambargo uygulaması başlattı. Ancak Rus Çarı I. Aleksandr, ekonomisi büyük ölçüde İngiltere ile olan ticarete dayandığı için bu ambargoya uymayı reddetti. Çar, Fransız mallarına yüksek gümrük vergileri uygulayarak Napolyon'u çileden çıkardı.
- Siyasi Gerilim: İki imparatorluk arasındaki gerilim sadece ekonomik değildi. Napolyon'un Polonya'da bir tampon devlet kurma çabaları ve Avusturya'yla kurduğu diplomatik bağlar, Rusya'yı rahatsız ediyordu. Napolyon için Rusya, Avrupa'daki hegemonyasının önündeki son ciddi engeldi.
GENERAL KIŞ'A KARŞI MÜCADELE
Napolyon'un Grande Armée'si, 24 Haziran 1812'de Rusya sınırını geçti. Napolyon, Rus ordusunu büyük bir savaşta yenerek hızlı bir zafer kazanmayı planlıyordu. Ancak Ruslar, akıllıca bir strateji izleyerek bu planı bozdu.
- "Yakıp Yıkma" Taktiği: Rus komutan Mihail Kutuzov, Napolyon'un güçlü ordusuyla doğrudan bir savaştan kaçınarak geri çekilme taktiği uyguladı. Geri çekilirken, Fransız ordusunun erzak ve malzeme bulamaması için köyleri, tarlaları ve depoları yakıp yıktı. Bu taktik, Napolyon'un ordusunun lojistik desteğini tamamen kesti.
- Borodino Muharebesi: Moskova'ya yaklaşık 120 km uzaklıkta, 7 Eylül 1812'de Borodino Muharebesi yaşandı. Tarihin en kanlı tek günlük savaşlarından biri olan bu muharebede her iki taraf da ağır kayıplar verdi. Savaş taktiksel olarak Fransızların zaferi olarak kabul edilse de, Rus ordusu tamamen yok edilmedi ve stratejik olarak geri çekilmeyi başardı.
- Moskova'ya Giriş ve Yangın: Napolyon, zafer kazandığını düşünerek 14 Eylül'de boşaltılmış Moskova'ya girdi. Ancak şehre girdikleri gece, Ruslar tarafından kasıtlı olarak çıkarılan büyük bir yangın, şehrin büyük bir bölümünü yok etti.
KIŞ VE YIKIM
Moskova'da yaklaşık bir ay kalan Napolyon, Çar'dan barış teklifi gelmeyince 19 Ekim 1812'de geri çekilme kararı aldı. Bu karar, ordusunun sonunu getiren en büyük hata oldu.
- "General Kış"ın Zaferi: Geri çekilen Fransız ordusu, Rusların acımasız kışı ve partizan saldırılarıyla karşılaştı. Kar, buz ve dondurucu soğuklar, orduyu perişan etti. Binlerce asker donarak veya açlıktan hayatını kaybetti.
- Berezina Geçişi: Nehir üzerindeki bir köprüden geçmeye çalışan Fransız ordusu, Rus saldırılarıyla karşılaştı. Bu geçiş sırasında yüzlerce asker ve sivil nehre düşerek boğuldu.
- Korkunç Kayıplar: Seferin sonunda, 600 binden fazla askerin sadece 10 binden azı hayatta kalarak Rusya'dan geri dönebildi. Bu kayıp, Napolyon'un askeri gücünün büyük bir kısmını yok etti.
AZ BİLİNEN İLGİNÇ GERÇEKLER
- Napolyon'un Geri Çekilişi: Napolyon, ordusunun geri çekilmesini yönetmek yerine, Paris'te yaşanan bir darbe girişimini engellemek için ordusunu terk ederek Paris'e döndü. Bu karar, askerlerinin moralini daha da bozdu.
- Rusya Seferi'nin Mirası: Napolyon'un yenilgisi, Avrupa'da milliyetçi hareketleri ateşledi ve imparatorluğunun sonunu hızlandırdı. Tarihçiler, bu seferi askeri tarihteki en büyük lojistik felaketlerden biri olarak kabul eder.
Napolyon'un Rusya Seferi, askeri dehanın bile doğanın gücü ve akıllı bir savunma stratejisi karşısında ne kadar kırılgan olabileceğini gösteren tarihi bir ders niteliğindedir. Bu olay, modern savaş tarihi için de önemli bir dönüm noktası olmuştur.
