Türk milleti için küllerinden yeniden doğuşun, bağımsızlık aşkının ve Mustafa Kemal Atatürk’ün dehasının destansı bir zaferle taçlandığı gündür.
Yaklaşık bir asır önce, Dumlupınar'da başlayan ve 9 Eylül'de İzmir'de sona eren Büyük Taarruz, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulmasına giden yolun en kritik adımı oldu.
Bu haberde, "Başkomutanlık Meydan Muharebesi" olarak da bilinen bu destansı mücadelenin az bilinen detaylarını, stratejik arka planını ve modern Türkiye'ye olan etkilerini inceleyeceğiz.
UZUN VE SESSİZ HAZIRLIK
Büyük Taarruz, bir gecede alınmış bir karar değildi. Sakarya Zaferi'nin ardından Türk ordusu, yaklaşık bir yıl boyunca sessiz ve yorucu bir hazırlık sürecine girdi.
- Ekonomik ve Lojistik Kıyım: Savaş yorgunu ve yoksul bir halk, ordunun ihtiyaçlarını karşılamak için seferber oldu. Halkın elindeki envanterin çoğu, Tekâlif-i Milliye (Millî Yükümlülükler) Emirleri ile orduya aktarıldı. Bu, sadece bir lojistik destek değil, aynı zamanda bir milletin topyekûn birleşme ve fedakârlık örneğiydi.
Gizlilik ve Aldatma Sanatı: Taarruz planı, mutlak bir gizlilik içinde hazırlandı. Mustafa Kemal, orduyu Kocatepe’de toplarken, Yunan birliklerinin dikkatini dağıtmak için ordunun büyük bir bölümünü güney cephesinde konuşlandırmış gibi gösterdi. Bu, stratejik bir deha örneğiydi.
DÜŞMANI ŞAŞIRTAN DARBE
26 Ağustos 1922 sabahı saat 05.30’da, Afyon Kocatepe'den atılan bir top atışıyla Büyük Taarruz başladı. Bu top, sadece bir mermi değil, aynı zamanda Türk milletinin bağımsızlık haykırışıydı.
- Kocatepe’deki Komuta Merkezi: Mustafa Kemal, taarruzu Afyon Kocatepe'den yönetti. O meşhur fotoğrafta, elinde dürbünle düşman hattını izlerken görülen Atatürk, bir orduyu değil, bir ulusu zafere taşıyordu. O gün hava sisliydi ve Yunan birlikleri hazırlıksız yakalanmıştı.
- "Ordular! İlk hedefiniz Akdeniz'dir, ileri!": Bu emir, taarruzun sadece Afyon-Kocatepe ile sınırlı olmadığını gösteriyordu. Atatürk'ün 1 Eylül'de verdiği bu emir, Türk ordusunun önündeki tüm engelleri kaldırarak, hedefin sadece Yunan ordusu değil, aynı zamanda işgal edilmiş tüm vatan toprakları olduğunu belirtiyordu.
ZAFER VE İLGİNÇ BİLGİLER
- Uluslararası Etki: Büyük Taarruz'un başarısı, Batılı devletlerin Türkiye'ye olan bakışını kökten değiştirdi. Yunan ordusunun Anadolu’dan sökülüp atılması, İngiltere ve Fransa gibi emperyalist güçlerin de masada uzlaşmaya mecbur kalmasına neden oldu. Lozan Barış Antlaşması'na giden süreç, bu zaferle başladı.
- Esir Yunan Başkomutanı: Savaşın en ilginç anlarından biri, Yunan Başkomutanı General Nikolaos Trikupis'in esir alınmasıydı. Trikupis, Türk kuvvetlerine teslim olduktan sonra Mustafa Kemal'le bir araya geldi. Bu görüşme, savaşın insani boyutunu ve galip gelenin büyüklüğünü gösteriyordu.
- Kocatepe Anıtı ve Kurtuluş Yolu: Afyon'da, taarruzun başladığı yere dikilen anıt, o günkü destanı anlatan önemli bir semboldür. Bugün dahi, o güzergâh "Kurtuluş Yolu" olarak anılır ve milli bilinç için büyük önem taşır.
Büyük Taarruz, sadece bir askeri zafer değil, aynı zamanda bir milletin iradesini ve bağımsızlık aşkını dünyaya ilan ettiği bir destandı. Bu destan, Türkiye Cumhuriyeti'nin temellerini atan ve 26 Ağustos ruhunu daima canlı tutan en önemli olaylardan biridir.