5 Kasım, Türkiye Cumhuriyeti siyasetinde önemli roller üstlenmiş, beş farklı dönemde Başbakanlık yapmış olan Mustafa Bülent Ecevit'in vefatının yıldönümüdür. 2006 yılında hayata gözlerini yuman Ecevit, vefatının ardından her yıl Türk siyasi tarihi bağlamında değerlendirilmekte ve anılmaktadır.
Hayatı ve Erken Kariyeri (1925-1957)
Bülent Ecevit, 28 Mayıs 1925'te İstanbul'da doğdu. Robert Kolej'deki eğitiminin ardından kamu hizmetinde çevirmenlik yaptı. Gazetecilik kariyerinde önemli adımlar attı; 1940'lı ve 1950'li yıllarda çeşitli gazete ve dergilerde yazılar yayımladı. Aynı zamanda şiirleriyle de tanınan Ecevit'in edebiyata olan ilgisi, siyasi yaşamı boyunca devam etti. Eşi Rahşan Aral ile 1946'da evlendi.
Siyasete Giriş ve CHP Genel Başkanlığı (1957-1972)
1957 seçimlerinde Cumhuriyet Halk Partisi'nden (CHP) Zonguldak milletvekili seçilerek Meclis'e girdi. İsmet İnönü liderliğindeki hükümetlerde Çalışma Bakanı olarak görev aldı. Bu görev süresince, sosyal ve çalışma hayatına dair bazı yasal düzenlemelerin (grev, lokavt, toplu sözleşme hakları) hayata geçirilmesinde etkili oldu.
1966'da CHP Genel Sekreteri olan Ecevit, 1972 yılında ise İsmet İnönü'nün aktif siyasetten çekilmesinin ardından CHP Genel Başkanlığı'na seçildi. Bu süreçte partinin politik hattını "Ortanın Solu" olarak tanımlaması, Türk siyasetinde geniş yankı buldu ve parti içinde önemli bir dönüşüme işaret etti. Halk arasında mütevazı duruşu nedeniyle "Karaoğlan"lakabıyla anılmaya başlandı.
Kritik Dönemler ve Başbakanlıklar (1974-2002)
Ecevit, koalisyonlarla veya tek başına olmak üzere toplam beş kez Başbakanlık görevini üstlendi. Siyasi kariyerindeki en kritik ve en çok tartışılan dönemler şunlardır:
-
Kıbrıs Barış Harekatı (1974): 1974 yılında Başbakanlığı döneminde, Yunanistan'daki askeri darbe sonrası oluşan durum üzerine, Türkiye'nin müdahalesine karar veren liderdi. Bu harekat, Ecevit'in siyasi yaşamının en belirleyici olayı olarak kabul edilir ve uluslararası alanda Türkiye'nin konumunu doğrudan etkiledi.
-
12 Eylül 1980 Askeri Darbesi: Darbe öncesi yaşanan siyasi gerginlik ve anarşi ortamında Başbakanlık görevinden ayrılmıştı. Darbenin ardından siyaset yasağı alarak bir süre hapis yattı.
-
DSP Dönemi ve 1999 Gelişmeleri: 1980 sonrası siyaset yasağının kalkmasının ardından kurucusu olduğu Demokratik Sol Parti'nin (DSP) başına geçti. 1999 erken genel seçimlerinden DSP'yi birinci parti çıkararak koalisyon hükümeti kurdu. Bu hükümet döneminde terör örgütü lideri Abdullah Öcalan'ın yakalanarak Türkiye'ye getirilmesi önemli bir olay olarak kayıtlara geçti.
-
Ekonomik Krizler: 2000'li yılların başında yaşanan ve Türkiye ekonomisini derinden etkileyen ekonomik krizler, Ecevit'in son başbakanlık dönemine damga vuran önemli sorunlar arasındaydı.
Siyasetten Çekilişi ve Vefatı
Sağlık sorunlarının da etkisiyle, 2002 genel seçimlerinde DSP'nin baraj altında kalmasının ardından aktif siyasetten çekilme kararı aldı.
5 Kasım 2006 tarihinde Ankara'da, uzun bir tedavi sürecinin ardından solunum ve dolaşım yetmezliği nedeniyle 81 yaşında vefat etti. Devlet Mezarlığı'nda toprağa verildi.
Bülent Ecevit; gazeteci, yazar ve şair kimliğiyle de öne çıkan, Türkiye Cumhuriyeti'nin çok partili siyasi yaşamına damga vurmuş, icraatları ve politik tercihleriyle hem takdir toplayan hem de eleştirilen önemli bir lider olarak anılmaya devam etmektedir.
