26 Nisan 1986’da Ukrayna’daki Çernobil Nükleer Santrali’nde meydana gelen patlama, tarihin en büyük nükleer felaketi olarak kayıtlara geçti. Patlamayla yayılan radyasyon sadece bir ülkeyi değil, tüm Avrupa’yı etkiledi.
26 Nisan 1986 günü, sabaha karşı 01.23’te Ukrayna’nın Pripyat kenti yakınındaki Çernobil Nükleer Santrali’nde gerçekleştirilen bir deney, insanlık tarihinin en büyük çevre felaketlerinden birine dönüştü. 4 numaralı reaktörde yapılan güvenlik testi sırasında yaşanan teknik arıza ve operatör hataları zinciri, reaktörün kontrol dışı kalmasına ve ardından şiddetli bir patlamaya neden oldu.
Patlamayla birlikte tonlarca radyoaktif madde atmosfere karıştı. Olayın hemen ardından çıkan yangına müdahale eden çok sayıda görevli yüksek dozda radyasyona maruz kalarak yaşamını yitirdi. Takip eden günlerde bölgeden on binlerce kişi tahliye edildi, ancak radyoaktif serpinti Avrupa’nın büyük bölümünü etkisi altına aldı.
Resmî açıklamalarda ilk etapta 30 kişinin hayatını kaybettiği bildirildi. Ancak radyasyonun uzun vadeli etkileriyle birlikte ölü sayısının on binlere ulaştığı tahmin ediliyor. Kanser vakalarındaki artış, doğum anomalileri ve çevresel tahribat hâlâ gündemdeki yerini koruyor.
Facianın ardından, patlamanın gerçekleştiği reaktör beton bir tabaka ile kapatıldı ve santral çevresi 30 kilometrelik bir "yasak bölge" ilan edilerek tamamen boşaltıldı. Bugün hâlâ Çernobil, nükleer enerjinin potansiyel tehlikelerini hatırlatan en çarpıcı örneklerden biri olarak anılıyor.
Çernobil faciasının üzerinden tam 39 yıl geçti.
Bugün itibarıyla Çernobil hâlâ ciddi bir radyasyon tehlikesi barındırsa da, bölge kısmen kontrol altına alınmış durumda.
Çernobil çevresinde yaklaşık 30 kilometrelik alan hâlâ “Çernobil Yasak Bölgesi” olarak tanımlanıyor.
Bu bölgede kalıcı yaşama hâlâ izin verilmiyor. Ancak bazı eski köylüler (özellikle yaşlılar) yasağa rağmen geri dönmüş durumda.
