Evrenimizin en harika olaylarından biri olan Süpernova patlamaları, bizim belki de en fazla korktuğumuz uzay cismi olan karadelikleri oluşturuyor.
Yaşadığımız bu dönemde ki teknolojik gelişmelerle bilim insanları bizden binlerce ışık yılı uzaklıktaki patlamaları izleyip kaydedebiliyor.
Ne yazık ki henüz çıplak gözlerimizle bir Süpernova izleyemedik. Bu şansızlığımız kırılmak üzere olabilir. Orion (Avcı) takımyıldızının omuzunda parlayan Betelgeuse yıldızının yakın zamanda Süpernova Patlaması ile karadeliğe dönüşmesi bekleniyor. Peki bu mümkün mü ve izleyebilecek miyiz?
SÜPERNOVA VE KARADELİKLER
Bir süpernova patlaması, bir yıldızın yaşamının sonundaki en şiddetli ve en parlak olayıdır. Bu, devasa bir yıldızın yakıtı bittiğinde kendi kütle çekimi altında çökmesi ve ardından muazzam bir enerji patlamasıyla yok olmasıdır.
Bu olay, o kadar parlaktır ki, patlayan bir süpernova, kısa bir süreliğine tüm bir galaksiyi bile gölgede bırakabilir. Patlama sonucunda, yıldızın dış katmanları uzaya fırlatılır ve geriye ya çok yoğun bir nötron yıldızı ya da bir kara delik kalır.
Bu patlamalar, evrendeki ağır elementlerin (örneğin demir, altın, platin) oluşmasını ve uzaya dağılmasını sağlar, bu da yeni yıldız ve gezegen sistemlerinin oluşumu için temel yapı taşlarını sağlar.
BETELGEUSE VE PATLAMANIN DÜNYAYA ETKİSİ
Bize en yakın yıldızlardan biri olan Betelgeuse yıldızı ömrünü tamamlamaya çok yakın. Evriminin son adımında olan ve içindeki enerjiyi tüketme noktasında olan dev yıldız, Güneşimizden binlerce kat daha büyüktür. O kadar büyük ki Güneş yerine bizim sistemimizde olsaydı çağı Mars'ın olduğu yörüngeyi bile geçebilirdi.
Güneşimiz gibi küçük yıldızlar enerjisini tükettikçe soğur ve beyaz cüce dediğimiz gök cisimlerine döner. Betelgeuse gibi dev yıldızlar ise Süpernova patlamaları ile karadeliğe ya da nötron yıldızlarına döner.
Bilim insanlarının yaptığı gözlemler sonucu Betelgeuse yıldızı net bir tarih belirtilmeden yakın zamanda patlayacak. Bizim için önemli kısmı ise bu patlamanın çıplak gözle görülebilecek olması.
Betelgeuse yıldızının patlaması o kadar büyük olacak ki aylar boyunca biz gökyüzünde patlamanın parlaklığını görebileceğiz. Geceleri dolunaydan daha parlak olması ve gündüzleri bile gözlemlenebilmesi beklenen patlama bizim neslimiz için bir ilk olacak.
Gökyüzünde aylarca görülebilecek patlamanın dünyamıza fiziksel bir etkisinin olması ise beklenmiyor.
