Bugün, 18 Eylül 324 tarihinde, Doğu ve Batı Roma İmparatorlukları arasındaki son büyük iç savaşın finali yaşandı. Konstantinopolis (İstanbul) yakınlarındaki Hrisopolis'te (Üsküdar), Roma'nın iki imparatoru, Büyük Konstantin ve Licinius karşı karşıya geldi.
Bu savaş, sadece bir askeri çatışma değil, aynı zamanda Hristiyanlığın imparatorluk içindeki geleceğini ve Roma İmparatorluğu'nun tek bir hükümdarın egemenliği altında birleşmesini belirleyen bir dönüm noktasıydı.
Bu haberde, bu tarihi savaşın arka planını, nedenlerini, sonuçlarını ve hakkında az bilinen ilginç detayları inceliyoruz.
DÖRTLÜ YÖNETİMDEN TEK ADAMLIĞA
Hrisopolis Savaşı, Roma İmparatorluğu'nun karmaşık ve kaotik bir döneminin son perdesiydi. 3. yüzyılın sonunda İmparator Diocletianus tarafından kurulan "Tetrarkhi" (Dörtlü Yönetim) sistemi, imparatorluğu istikrara kavuşturmayı amaçlıyordu, ancak bu sistem kısa sürede çöktü.
- İktidar Mücadelesi: Dörtlü yönetimdeki imparatorların emekli olması veya ölmesiyle, taht kavgası yeniden başladı. Konstantin, Britanya ve Galya'da güçlü bir konuma gelirken, Licinius doğuda gücünü pekiştirdi. İki imparator, Roma topraklarının kontrolü için kaçınılmaz bir çatışmaya doğru ilerliyordu.
- Hristiyanlık Faktörü: Konstantin, 313 yılında yayımladığı Milano Fermanı ile Hristiyanlara serbest ibadet hakkı tanıyarak imparatorlukta önemli bir devrim yaptı. Ancak rakibi Licinius, Hristiyanlara karşı sert bir tutum sergiledi ve onları baskı altına aldı. Bu durum, çatışmayı sadece siyasi bir mücadeleden, aynı zamanda dini bir savaşa dönüştürdü.
SAVAŞIN SEYRİ
Konstantin ve Licinius arasındaki son hesaplaşma, Hellespontus (Çanakkale Boğazı) ve Hrisopolis'teki iki ayrı muharebeyi içeriyordu.
- Donanma Savaşları: İlk çatışma Hellespontus'ta yaşandı. Konstantin'in komutanı Crispus, sayıca çok daha üstün olan Licinius'un donanmasını zekice bir taktikle mağlup etti. Bu zafer, Konstantin'in Asya'ya geçişini kolaylaştırdı.
- Hrisopolis Muharebesi: 18 Eylül 324'te, iki ordu Hrisopolis'te karşı karşıya geldi. Konstantin'in ordusu, üzerlerinde Hristiyanlık simgesi olan "Chi Rho" (Labarum) işaretini taşıyan sancaklarla savaşa girdi. Bu, askerlerin moralini yükseltirken, Licinius'un pagan askerleri arasında inançsızlığa ve kafa karışıklığına neden oldu.
SAVAŞIN SONUÇLARI
Hrisopolis Muharebesi, sadece bir tarafın kazanıp diğerinin kaybettiği bir savaş değildi; sonuçları Roma İmparatorluğu'nun ve Avrupa'nın geleceğini şekillendirdi.
- Tek Adamın Yükselişi: Konstantin'in kesin zaferiyle, Roma İmparatorluğu'nda artık tek bir hükümdar vardı. Konstantin, Licinius'u yakaladı ve bir süre sonra onu ve oğlunu idam ettirerek yaklaşık bir asırdır süren iç savaşlara son verdi.
- Hristiyanlığın Yükselişi: Savaşın en önemli sonucu, Hristiyanlığın Roma İmparatorluğu'nda resmi olarak kabul edilmesinin yolu açılmasıydı. Konstantin, bu zaferin kendisine Tanrı tarafından verildiğine inanarak, Hristiyanlığın yayılmasına büyük destek sağladı.
- Roma'nın Yeni Başkenti: Konstantin, zaferin ardından Roma'nın yeni başkenti olacak şehri kurmaya karar verdi. Bu şehir, eski Bizantion kenti üzerinde inşa edilen ve daha sonra Konstantinopolis adını alacak olan şehirdi.
AZ BİLİNEN İLGİNÇ GERÇEKLER
-
Konstantin'in Dönüşümü: Konstantin'in Hristiyanlığı kabul etmesiyle ilgili tartışmalar devam etmektedir. Bazı tarihçiler, bunun siyasi bir hamle olduğunu savunurken, diğerleri gerçekten inandığını belirtmektedir.
-
Licinius'un Sonu: Yenilgiden sonra Licinius, Konstantin'in annesi tarafından affedilmesi için yalvardı. Konstantin, başlangıçta onu bağışlasa da, Licinius'un yeniden kendisine karşı komplo kurduğunu iddia ederek onu idam ettirdi.
Hrisopolis Muharebesi, sadece bir savaş değil, Roma İmparatorluğu'nun, Hristiyanlığın ve modern İstanbul'un kaderini belirleyen tarihi bir olaydır. Bu zafer, antik dünyanın sonunu ve ortaçağ dünyasının başlangıcını simgeler.