"Cebini Kurtaran Emlakçı Sektörü Sarsıyor"

KARDELEN UÇAK / ANKARA / ZAFER

Coldwell Banker Via'da gayrimenkul danışmanlığı yapan Sabina Polatova, aynı zamanda yabancı yatırımcıların üzerine çalışmalar yürütüyor. Yabancı yatırımcıların danışmanlık yapan Polatova, birçok dilde yeminli tercümanlık yapıyor. Noter’de yeminli tercüman olan Sabina Polatova, Rusça, Azerbaycan Türk Lehçeleri, İngilizce ve Türkçe dilleri arasında fikir alışverişi sağlıyor. Kültürlerarası ve profesyonel çalışma prensipleriyle dikkati çeken Polatova, Türkiye’de yabancı yatırımcı köprüsünün kurulmasında büyük rol alıyor. Gayrimenkul Danışmanı Polatova, birçok yabancı yatırımcıyla çalıştığı deneyimlerden yola çıkarak sektöre ilişkin güncel bilgiler verdi.

YEREL EMLAK SEKTÖRÜ ZOR DURUMA SOKUYOR

-Ülkede yetkisiz tercüman akımı başladı. Örneğin, üniversite okuyan Arap ülkelerinde öğrenciler, otel personelleri veya tur şirketi tercümanları, inşaat firmalarına veya emlakçılara gidip yabancı alıcı ayarlayarak daire başına kaçak yollarla fiyat teklif ediyor. Bu da hem yerli ve yabancı yatırımcıları hem de gayrimenkul sektörünü kötü etkiliyor. Bu konuda neler söylersiniz?

-Sabina Polatova: “Kesinlikle bu konuda çok mağduruz. Herhangi bir yetkileri yok. Ben yeminli tercümanım noterde. Fakat yeminli tercüman olmak için belli bir şartlara, belli bir kriterlere sahip olmak zorundasınız. Yaptığım tüm tercümanlık belgelerim de hep bakanlığa geçiyor. Böyle basit bir iş değil tercümanlık yapmak. Her yanlış harften, yanlış rakamdan sen sorumlusun. İmza atıyorsun oraya. O yüzden sorumluluk isteyen bir meslektir. Yeminli tercüman olmak için öncelikle Türk vatandaşı olmak zorundasınız. Herhangi biri yabancı bir ülkenin tercümanlığını yapamaz. Öyle bir yetkisi yok. Yapanlar kesinlikle kaçak yapıyor bu işi. İnsanları dolandırıyor ve yanlış yönlendiriyorlar. Hangi dilde tercümanlık yapılıyorsa, o dilleri bitiren ya sınav belgesi olmak zorunda ya da TÖMER gibi sınavların sonuç belgesi olmak zorunda. Ben YDS sınavına girmiştim. Rusça'da 70 aldım. Ben iki ülkenin vatandaşıyım. O yüzden Azerice'de tercümanlık yapmaya sahibim. Gayrimenkul sektöründe tercümanlık yapmadan önce mesleki yeterlilik belgesine (MYK) sahip olmak zorundasın. Bu belgenin belli sınavı var, belli eğitimi var. Aynı zamanda her hafta eğitimlerimiz oluyor. ATO'ya da bağlı olmak zorundasınız. Vergiye tabi olmak zorundasınız. Maalesef yerel emlak sektöründe böyle durumlar oluyor. Biz bunun gibiler yüzünden zor durumda kalıyoruz.”

“İŞİN UCUZUNA KAÇARLARSA MAĞDUR OLURLAR”

-Emlakçıların yasa dışı tercümanlarla çalışıp yasa dışı anlaşmalar yapması gayrimenkul danışmanlarını zor duruma sokuyor mu?

-Sabina Polatova: “Biz yaptığımız her işlemden fatura kesmek zorundayız. Biz devlete, vergiye tabiyiz. Yerel emlak sektörü, vergiden kaçmak için masrafını ne kadar aşağı çekebileceğini düşünüyor. Tercüman notere gittiği zaman sadece tek tercümanla kalmıyor. Tasdik belgesi var, pasaport tercümeleri var. Baya bir masraflı bir işlemdir. Bu vergiler, masraflar yerel emlakçının hoşuna gitmiyor. Bilmiyorlar ki, işin ucuzuna kaçtığında mağdur olursun. Ucuz hizmet alırsan mağdur olursun. Kurumsal ve profesyonel hizmet almak zorundasın. Biz bütün kanunlara, konulara hakim olmak zorundayız. Biz fatura kestiğimiz için o malın veya o hizmetin arkasındayız. Herhangi bir sorunda kişi beni ATO'ya, esnaf odasına, mesleki kuruma, Coldwell Banker'ın kendi içerisindeki denetim merkezine şikayet edebilir. Muhatap bir kişi var. Ancak kaçak iş yapanlar yüzünden bir sürü mağdur insan oldu. Bir tanıdığımız başından olay geçti. Daire satıldı mesela İstanbul'da. Satış yapılacak. Biri satıldı. Birinin de tapuda arsa niteliği yazıyor. Konut, mesken değil. Sadece arsa, hisse payı yazıyor. O, çok büyük bir zararda mesela. Vatandaşlığa başvuru yapamıyor, ikamete başvuru yapamıyor. Bu konuda sadece yabancı insanlara tercümanlık yapmak yetmiyor. Bir de emlakçılar yabancılarla bu sefer yasa dışı yollarla alışveriş yaptığında fiyatlar da yükseliyor. “

“ANKARA’DA BAZI BÖLGELERDE YABANCI KOTASI DOLDU”

-Türkiye’de güncel olarak yabancı yatırımcı sektörü ne durumda?

-Sabina Polatova: “Bizim ülkemizde en çok birinci sırada Rus uyluklu vatandaşlarımız var. Ukrayna, Irak, Suriye ikinci sırada geliyor. Üçüncü sırada da Türkmenistan vatandaşlarımız daha çok. Rusya ve Ukrayna savaş halinde. Haliyle seferberlik ilan edildiği için şu anda en kolay geçiş sağlanan yabancı ülke bizim Türkiye Cumhuriyeti. Hem maddi olarak onlar için daha uygun. Ayrıca ikamet, vatandaşlık, alma şartlarımız çok katı değil. Fakat zaman geçtikçe yabancı yatırımcılara artık bir sınırlama gelmeye başladı. Artık kiralama üzerinde değil de en az büyükşehirlerde 75 bin dolar ve üzeri gayrimenkul alımlarında artık ikamet alabiliyorlar. 75 bin dolar ve üzeri sadece ikamet için. Fakat bu yeterli gelmiyor. Aynı zamanda o bölgenin yabancı yatırımcılara açık olması gerekiyor. Mesela şu anda Ankara'da bazı bölgelerde artık tamamen kota dolduğu için yabancı kotası kapandı ve ikamet alamıyorlar. Ama 75 bin dolar ve üzeri, o bölge açıksa sadece ikamet başvurusunda bulunabiliyorlar. 3 yıl satmama şartıyla. 3 yıl sonra vatandaşlık için başvuru yapabiliyorlar. Fakat 400 bin doları da tamamlamaları gerekiyor. 75 bin dolar kiralama, ikamet için, 400 bin dolar da vatandaşlık almak için. Yabancılar için böyle bir şartları var Türkiye Cumhuriyeti'nin.”