Erkeklerin Günü: Uluslararası Erkekler Günü

Uluslararası Erkekler Günü (International Men’s Day - IMD), dünya çapında her yıl 19 Kasım tarihinde kutlanan bir gündür.

Kadınlar Günü'ne (8 Mart) bir karşılık olarak değil, daha çok erkeklerin ve oğlan çocuklarının başarılarını ve topluma katkılarını kutlamak, erkek sağlığı sorunlarına dikkat çekmek, cinsiyetler arası ilişkileri geliştirmek ve ayrımcılığı ortadan kaldırmak amacıyla oluşturulmuştur.

Kökeni 1990'lara dayansa da, günün küresel çapta tanınması ve popülerleşmesi, özellikle son yıllarda erkeklerin maruz kaldığı toplumsal baskılar ve sağlık krizleri nedeniyle hız kazanmıştır.

SESSİZ BAŞLANGIÇLAR

Uluslararası Erkekler Günü'nün tarihçesi, birden fazla ülkede farklı girişimlerle başlamıştır.

• İlk Girişimler (1990'lar): Uluslararası Erkekler Günü ilk olarak 1990'ların başında, o zamanki Sovyetler Birliği'nde (şimdiki Rusya) başlatılan bir erkek hakları hareketiyle gündeme gelmiştir. Ancak bu girişim küresel bir kabul görmedi.
• Malta Denemesi (1994): 1994 yılında Malta'da, Malta Erkek Hakları Hareketi'nin kurucusu Jerome Teelucksingh’in babası anısına bir deneme günü düzenlendi. Bu da yerel kaldı.
• Trinidad ve Tobago’nun İlanı (1999): Günün resmî, uluslararası ve kalıcı olarak ilan edilişi, 1999 yılında Trinidad ve Tobago Üniversitesi'nden Dr. Jerome Teelucksingh tarafından gerçekleştirildi. Dr. Teelucksingh, 19 Kasım tarihini, kendi babasının doğum günü ve aynı zamanda o yıl Trinidad ve Tobago'nun futbol takımının uluslararası bir başarıya imza attığı gün olduğu için seçti. Teelucksingh, bu günü "pozitif erkek rol modellerine" adadı.

İLAN EDİLİŞİ VE YAYGINLAŞMA SÜRECİ

Uluslararası Erkekler Günü, Birleşmiş Milletler veya büyük uluslararası kuruluşlar tarafından resmî olarak tanınmasa da, tabandan gelen destekle yayılmıştır.

• UNESCO'nun Desteği: Trinidad ve Tobago'daki girişim, UNESCO'nun (Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü) bir yetkilisi olan Ingeborg Breines tarafından desteklenmiştir. Breines, bu günün, cinsiyetler arası diyaloğu teşvik eden ve erkeklerin sorunlarına dikkat çeken potansiyelini vurgulamıştır.
• Küresel Yayılım: Gün, Trinidad ve Tobago'dan hızla Avustralya, Hindistan, Jamaika ve ardından Avrupa ve Amerika Birleşik Devletleri’ne yayıldı. Günümüzde 80’den fazla ülkede resmî veya gayriresmî olarak kutlanmakta ve anılmaktadır.
• Altı Temel Amaç: Günün ilan edilmesinin ardındaki ideoloji, altı temel sütun üzerine kurulmuştur:
  1. Pozitif erkek rol modellerini teşvik etmek (sıradan ve ünlü erkekler).
  2. Erkek ve oğlan çocuklarının sağlığına ve refahına odaklanmak.
  3. Cinsiyetler arası ilişkileri geliştirmek.
  4. Erkeklere yönelik ayrımcılığı vurgulamak.
  5. Cinsiyet eşitliğini teşvik etmek.
  6. Erkeklerin topluma katkılarını kutlamak.

ERKEK SAĞLIĞI KRİZİ

Uluslararası Erkekler Günü'nün en önemli odak noktası, genellikle göz ardı edilen ve istatistiklere yansıyan erkek sağlığı sorunlarıdır.

• Yüksek İntihar Oranları: Dünyanın birçok ülkesinde erkekler, kadınlara göre daha yüksek intihar oranlarına sahiptir. Bu durum, erkeklerin duygusal ve zihinsel sağlık sorunlarını ifade etmede yaşadığı zorlukları ("Stronger, Silent Type" – Güçlü, Sessiz Tip) gösteren toplumsal beklentilerle ilişkilidir.
• Erken Ölüm ve Sağlık İhmali: Erkekler, kadınlara göre ortalama olarak daha kısa yaşam süresine sahiptir ve çoğu zaman önlenebilir sağlık sorunlarını (kalp hastalıkları, kanser) ihmal etme eğilimindedir.
• Eğitimde Başarı ve Babalık Sorunları: Okul terki, eğitimde düşük başarı oranları ve velayet davalarında erkeklerin maruz kaldığı ayrımcılık gibi sorunlar da günün tartıştığı konular arasındadır.

AZ BİLİNEN İLGİNÇ BİLGİLER

• Altı Temel Sütun: Günün kutlama programı, her yıl dünya çapında değişse de, altı temel sütun her zaman korunur. Bu sütunlar, birbirinden farklı etkinliklerin (sağlık taramaları, okullarda mentorluk programları, seminerler) ortak bir amaç etrafında toplanmasını sağlar.

• Her Yıl Farklı Tema: Uluslararası Erkekler Günü, her yıl küresel bir temaya odaklanır. Örneğin, önceki yılların temaları arasında "Erkeklerin ve Çocukların Sağlığını İyileştirmek" veya "Erkek Rol Modellerinin Önemi" gibi konular yer almıştır.
• "Kadınlar Gününe Karşılık Değil": Günün kurucusu Dr. Jerome Teelucksingh, IMD'nin amacının asla 8 Mart Uluslararası Kadınlar Günü'ne karşı çıkmak veya onu gölgede bırakmak olmadığını, aksine cinsiyetler arası eşitliği ve işbirliğini teşvik etmek olduğunu her fırsatta vurgulamıştır.
• Farklı Tarihler: IMD'nin kabul görmesinden önce, bazı ülkeler (örneğin eski Sovyet bloğu ülkeleri) 23 Şubat'ı "Anavatan Savunucuları Günü" olarak kutlardı ve bu gün gayriresmî bir "Erkekler Günü" olarak görülürdü. Ancak 19 Kasım, bu yerel kutlamalardan tamamen ayrı, uluslararası bir inisiyatiftir.

Uluslararası Erkekler Günü, erkekliğin karmaşık gerçeklerine odaklanan, pozitif değişimi ve daha sağlıklı bir toplum yapısını hedefleyen önemli bir farkındalık günüdür.