Türkiye, sosyal devlet anlayışını güçlendirmek amacıyla emekli ve yaşlı nüfusa yönelik destek mekanizmalarını üç bakanlık üzerinden eş zamanlı olarak yürütüyor. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı ile Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın uyumlu çalışmasıyla; gelir güvencesinin artırılması, sağlık hizmetlerine erişimin kolaylaştırılması ve sosyal yaşamın her yönünde aktif katılımın desteklenmesi hedefleniyor.
Gelir Artışı, Dijital Kolaylıklar ve Yeni Destek Modelleri
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, emeklilerin gelir seviyesini yükseltmek için aylıklara enflasyon oranı ve refah payı doğrultusunda düzenleme yaparken, Ramazan ve Kurban Bayramı ikramiyeleri yıllık 6 bin liraya çıkarıldı. 2025 için ek artış seçeneklerinin değerlendirildiği belirtiliyor. Bankalarla yapılan protokollerle promosyonlar yükseltiliyor, en düşük emekli aylığı düzenli aralıklarla güncelleniyor.
Bankaya gidemeyenler için “evde maaş teslimi” uygulaması sürüyor. Alo 170 hattında emeklilere öncelik verilirken, tüm illerde kurulan “Türkiye Yüzyılı’nın Emektarları” masalarıyla bilgi ve işlem desteği sağlanıyor. Çalışan emekliler için sosyal güvenlik destek primi kesintisinin kaldırılması gelir artışı sağlarken, ev kadınlarına emeklilik desteği ve ülke çapında kültür–sanat ile ulaşım indirimlerinin yaygınlaştırılması hedefleniyor.
Koruyucu Sağlık Hizmetleri ve Evde Bakım Uygulamaları
Sağlık Bakanlığı, emekli ve yaşlı nüfusa yönelik koruyucu sağlık hizmetlerini güçlendiriyor. KETEM’ler aracılığıyla meme, kolon ve rahim ağzı kanserine yönelik ücretsiz taramalar yapılırken, aile hekimleri hipertansiyon, diyabet ve KOAH gibi kronik hastalıkları düzenli olarak takip ediyor.
65 yaş üzeri bireyler, kapsamlı değerlendirmelerle 20’den fazla parametre üzerinden incelenerek riskler erken tespit ediliyor. Evde Sağlık Hizmetleri sistemi; yatağa bağımlı ve ağır hastalığı bulunan kişilere muayene, pansuman, enjeksiyon, tetkik numunesi alımı ve nakil koordinasyonu gibi hizmetleri evlerinde sunuyor. Rapor ve reçeteler e-Rapor üzerinden yenilenebiliyor.
Medikal cihazların büyük bölümü SGK tarafından karşılanırken, tıbbi sosyal hizmet birimleri ihtiyaç sahiplerini Sosyal Yardımlaşma Vakıfları’na yönlendiriyor. Ayrıca kamu hastanelerinde erişilebilirlik denetimleri sürüyor; 65 yaş üstüne polikliniklerde öncelik sağlanarak bekleme sürelerinin azaltılması amaçlanıyor.
Sosyal Yardımlar, Huzurevleri ve Evde Bakım Desteği
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, sosyal güvencesi olmayan yaşlı ve engelli vatandaşlara yönelik nakdi destekleri artırıyor. 2002’de 24 lira olan aylıkların, 2025’in ikinci yarısı için yaşlılarda 5 bin 390 liraya; engellilerde ise 4 bin 302–6 bin 454 lira aralığına yükselmesi dikkat çekiyor.
65 yaş üstü, geliri olmayan kişilere yaşlı aylığı verilirken; yüzde 40 ve üzeri engellilik oranı bulunanlara engelli aylığı, özel gereksinimli çocukların yakınlarına engelli yakını ödemesi yapılıyor. Engellilerin ihtiyaç duyduğu araç-gereçler SYDV üzerinden temin ediliyor.
Huzurevleri, yaşlı bakım merkezleri, rehabilitasyon birimleri ve Yaşlı Yaşam Evleri ile çok katmanlı bir bakım modeli işletiliyor. Yaklaşık 30 bin kişiye kurumsal bakım sağlanırken, Yaşlı Yaşam Evleri daha küçük ve ev ortamına yakın yapısıyla öne çıkıyor. Evde Bakım Yardımı kapsamında ağır engellinin bakımını üstlenen kişilere aylık 11 bin 702 lira ödeme yapılırken, program çerçevesinde bugüne kadar 228 milyar lirayı aşan kaynak kullanıldı.
Yerel Destek Programları ve Dijital Katılım Projeleri
YADES ile 2016–2025 döneminde 54 belediyede 91 proje hayata geçirilerek 160 binden fazla yaşlıya evde bakım, psiko-sosyal destek ve kültürel faaliyetler ulaştırıldı. Ulusal Vefa Programı ise ev temizliği ve kişisel bakım ihtiyacını karşılayamayan bireylere düzenli hane ziyaretleriyle destek veriyor.
Engelli öğrencilerin okula ücretsiz taşınması, yaşlı ve dar gelirli vatandaşlara yönelik gıda, yakacak, elektrik ve doğal gaz yardımları sürüyor. “Dijital Bahar” projesiyle huzurevlerindeki yaşlılara tablet ve akıllı telefon kullanımı öğretiliyor. “Torunum Olur Musun?” gibi kuşaklararası projeler ile spor aktiviteleri ve Bocce turnuvaları da aktif yaşlanmayı teşvik ediyor.
Detaylara buradan ulaşabilirsiniz:
https://acrobat.adobe.com/id/urn:aaid:sc:AP:ccab7e6b-935d-46f4-ba6f-7fb52d6df73f
