Türk Hava Kuvvetleri’nin kahraman pilotu Yüzbaşı Cengiz Topel , 8 Ağustos 1964 tarihinde Kıbrıs’ın Erenköy bölgesine düzenlenen hava harekâtında görev aldı. Dörtlü kol komutanı olarak Eskişehir’den havalanan Topel’in F-100 savaş uçağı, Rum kuvvetlerinin uçaksavar ateşiyle vuruldu. Paraşütle atlayarak kurtulan Topel, Rum askerler tarafından yakalandı ve esir alındı.
Uluslararası savaş hukukuna aykırı olarak ağır işkencelere maruz kalan Topel, aynı gün içerisinde silahla vurularak şehit edildi. Türkiye’nin yoğun diplomatik girişimleri sonucu, Topel'in naaşı 12 Ağustos’ta teslim alındı.
İşkencenin Belgesi: Otopsi Raporu
Ağustos 1964 tarihli resmi otopsi raporu, Topel’in nasıl sistematik işkencelere maruz kaldığını açıkça ortaya koydu. Raporda şu bulgular yer aldı:
- Sağ göz kapaklarında morluk, göz altında kanama
- Saçlı deride sıra dışı kesikler
- Çene ve yüzde sıyrık yaralar
- Boyun ve omuzda darbe izleri
- Kaburgalarda kurşun delikleri
- Ellerde morluk ve ödem
- Uylukta kurşun yarası
- Kürek kemiğinde kırık
Kıbrıs’ta ve Türkiye’de Törenle Uğurlandı
Topel’in naaşı 11 Ağustos’ta Türk tarafına teslim edildi. 12 Ağustos’ta Lefkoşa’da binlerce kişinin katıldığı cenaze töreni düzenlendi. Ardından Türkiye’ye getirilen şehit pilot, 14 Ağustos’ta Edirnekapı Sakızağacı Hava Şehitliği’nde toprağa verildi. Cenaze törenine on binlerce kişi katıldı. O gün, Türkiye’de milli yas havası hakimdi.
Ölümsüzleşen Bir İsim
1934 yılında İzmit’te doğan Cengiz Topel’in adı, vatan uğruna gösterdiği fedakarlıkla Türkiye’nin dört bir yanında yaşatılıyor. Sayısız okul, cadde, meydan ve anıta adı verilen Topel, Türkiye Cumhuriyeti tarihinde hava kuvvetlerinin ilk savaş şehidi olarak anılıyor.
‘Türk Milletinin Hafızasında’
Yüzbaşı Topel’in acı dolu şehadetinin üzerinden 61 yıl geçti. Ancak onun cesareti, vatan sevgisi ve yaşadığı zulüm, Türk milletinin hafızasında canlılığını koruyor. Bugün, başta Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ve Türkiye olmak üzere birçok yerde düzenlenen törenlerle Cengiz Topel saygıyla anılıyor.
