İklim değişikliğinin hızlandırdığı buzul erimesi, Tacikistan’da tarım, içme suyu, enerji üretimi ve gıda güvenliği gibi kritik alanlarda büyük tehdit oluşturuyor. Artan doğal afet riskleri ise halkın eğitim, sağlık, temiz su ve beslenme gibi temel ihtiyaçlara erişimini zorlaştırıyor.
Orta Asya’nın en fazla buzuluna sahip ülkelerinden biri olan Tacikistan’da, yaklaşık 14 bin buzuldaki erime hızla devam ediyor. Son birkaç yılda 1300’den fazla buzul tamamen yok olurken, 1930’dan bu yana toplam buzul alanının yaklaşık %30’u kaybedildi.
Tacikistan’daki buzullar, bölgenin tatlı su kaynaklarının yarısından fazlasını sağlıyor ve Ceyhun ile Vahş gibi önemli nehirlerin kaynağını oluşturuyor. Ancak buzul erimesi, kısa vadede su seviyelerinde ani artışlar ve sel, toprak kaymaları gibi afetlerin artmasına yol açıyor. Uzun vadede ise su kaynaklarının azalması, tarım ve enerji üretiminde ciddi sorunlar doğuruyor.
UNICEF Raporu: Buzulların 2050’ye Kadar Hızla Azalması Bekleniyor
Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF) tarafından hazırlanan “Tacikistan’da Çocuklar, İklim ve Çevre” raporuna göre, mevcut erime hızı devam ederse, 2050’ye kadar buzulların %15-20’si küçülecek ve küçük buzullar önümüzdeki 30-40 yıl içinde tamamen yok olacak.
Tacikistan’da ortalama sıcaklıkların 2030’a kadar 1,4, 2050’ye kadar ise 2,6 derece artacağı öngörülürken, bu durum çocukların sağlığı, eğitimi ve temel hizmetlere erişimini tehdit ediyor.
Raporda, “Buzul erimesine bağlı sel, kuraklık ve su kıtlığı çocukların temiz su, sağlık hizmetleri, eğitim ve beslenme imkanlarını tehlikeye atıyor” denildi.
Tarımda Kayıplar ve Afet Riskleri Kırsal Kesimi Vuruyor
UNICEF Tacikistan Gençlik Danışma Grubu Üyesi Samir Shorahmatulloev, buzulların özellikle kurak dönemlerde ülkenin en önemli su kaynağı olduğunu belirtti. Shorahmatulloev, erimenin neden olduğu sel ve toprak kaymalarının kırsal alanlarda büyük zararlara yol açtığını vurguladı.
Ülke nüfusunun %70’inin gençlerden oluştuğunu ve bu gençlerin %74’ünün iklim değişikliğinden olumsuz etkilendiğini aktaran Shorahmatulloev, 2050’ye kadar tarım alanlarının %8 azalmasının beklendiğini, bunun da kırsal geçim kaynaklarını tehdit ettiğini ifade etti.
Erken Uyarı Sistemleri Hayat Kurtarabilir
Shorahmatulloev, sel gibi afetlerin ne zaman olacağını bilmenin mümkün olmadığını, bu yüzden erken uyarı sistemlerinin kurulmasının hayat kurtarıcı olacağını belirtti. Tacikistan’ın iklim değişikliğine uyum için kendi teknolojik ve yenilikçi çözümlerini geliştirmesi gerektiğini de sözlerine ekledi.
Uluslararası Konferansla Farkındalık Artıyor
Tacikistan’da düzenlenen Buzulların Korunması Konferansı, buzulların korunmasına yönelik bilinç oluşturmayı hedefliyor. UNICEF, konferansta çocukların iklim değişikliğinden nasıl etkilendiğini gösteren çalışmalarla yer alıyor. Gençlerin bu konuda yetişkinler kadar duyarlı olduğu vurgulanıyor.
