‘Tüketim Toplumu’ çağında, tüketicilerin kendilerini savunabilmesi ve bilinçli kararlar alabilmesi için 9 temel hakkı çok iyi bilmesi gerekiyor. Bu haklar, her bireyin daha güvenli, sağlıklı ve eşitlikçi bir tüketim deneyimi yaşamasını sağlamak amacıyla büyük önem taşıyor.
Her yıl 15 Mart, Tüketici Hakları Günü olarak kutlanırken, 15-21 Mart tarihleri arasında Tüketiciyi Koruma Haftası kapsamında düzenlenen etkinliklerle tüketicilerin hakları konusunda farkındalık yaratılmakta.
Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu'nun 1985 yılında aldığı kararla ilan edilen Tüketici Hakları Evrensel Beyannamesi, bu tarihi dünya genelinde önemli bir gün haline getirmiştir.
Türkiye’de de Tüketici Hakları önemli bir yer tutuyor. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 2. maddesinde yer alan "sosyal adalet" ilkesi, tüketici haklarının korunmasına büyük katkı sağlamaktadır. Ayrıca, Anayasa'nın 172. maddesinde, devletin tüketicileri koruyucu tedbirler alacağı ve tüketicilerin kendilerini koruyucu girişimlerini teşvik edeceği belirtilmektedir.
Tüketici Hakları nelerdir?
Tüketiciler, ürün ve hizmetlerden yararlanırken, birçok hakkı güvence altına alır. Bu haklar, şunları içermektedir:
Temel İhtiyaçların Karşılanması: Her bireyin temel ihtiyaçlarını karşılama hakkı vardır.
Sağlık ve Güvenlik: Tüketicilerin sağlıklarını tehdit etmeyen ürünler kullanma hakkı.
Bilgi Edinme: Ürünler ve hizmetler hakkında doğru ve yeterli bilgi edinme hakkı.
Eğitim: Tüketicilerin bilinçli alışveriş yapabilmesi için eğitim alma hakkı.
Zararın Giderilmesi: Ayıplı mal ya da hizmet durumunda zararların giderilmesi hakkı.
Çıkarların Korunması: Haksız fiyat artışlarından ve yanıltıcı uygulamalardan korunma hakkı.
Seçme: Geniş bir ürün yelpazesinde serbestçe seçim yapabilme hakkı.
Temsil Edilme: Tüketicilerin haklarının savunulması için temsil edilme hakkı.
Sağlıklı Çevrede Yaşama: Çevresel faktörlerden etkilenmeden sağlıklı yaşam sürme hakkı.
Tüketiciyi Koruma Haftası’nda ne oluyor?
15-21 Mart Tüketiciyi Koruma Haftası, tüketicilerin haklarını öğrenmesi, yanlış ve haksız uygulamalara karşı bilinçlenmesi için çok önemli bir fırsattır. Bu hafta boyunca kamu kurumları, sivil toplum kuruluşları ve tüketici dernekleri tarafından çeşitli etkinlikler düzenlenir. Etkinliklerde, tüketicilere hakları hakkında bilgiler verilir, haksız ticari uygulamalara karşı nasıl hareket etmeleri gerektiği anlatılır.
Bu hafta, aynı zamanda işletmeleri de sorumlu tutmaya yönelik bir fırsattır. Tüketicilerin güvenliğini ve sağlığını önemseyen, şeffaf ve kaliteli hizmet sunan işletmelerin artırılması hedeflenir.