Kulak Burun Boğaz Uzmanı Op. Dr. Ulkar Mammadova, burun kanamasının tıbbi adıyla "epistaksis"in, burun içindeki hassas damarların zedelenmesi sonucu geliştiğini belirtiyor. Toplumda oldukça sık görülen bu durum, çoğu zaman ciddi olmasa da bazı durumlarda tedavi gerektirebiliyor.
Op. Dr. Mammadova’ya göre:
-
Toplumun yüzde 60’ı yaşamı boyunca en az bir kez burun kanaması geçiriyor.
-
Bu kişilerin sadece yüzde 6’sı tıbbi müdahale gerektiriyor.
-
Kanamalar özellikle çocukluk çağında ve 50 yaş üzeri bireylerde daha sık görülüyor.
Sıcak Hava Neden Burun Kanatır?
Yaz aylarında sıcaklıkla birlikte havanın kuruması, burun mukozasının da kuruyup çatlamasına neden oluyor. Bu çatlaklardan yüzeye yakın damarlar kolayca yırtılıyor ve kanama meydana geliyor.
Dr. Mammadova, şunları vurguluyor:
-
“Terleme yoluyla vücutta sıvı kaybı artar. Bu, mukozal salgıların azalmasına, mukozanın elastikiyetini kaybedip kırılgan hale gelmesine neden olur.”
-
“Klima kullanımı da havayı kurutarak mukozayı olumsuz etkiler.”
Burun Kanamasına Yol Açabilecek Diğer Nedenler
Burun kanamasının tek nedeni sıcak hava değildir. Op. Dr. Mammadova, bazı altta yatan durumların da göz ardı edilmemesi gerektiğini vurguluyor:
-
Nazal septum deviasyonu (burun eğriliği): Hava akışını bozarak mukozayı kurutur, kabuklanmaya yol açar.
-
Yabancı cisimler: Özellikle çocuklarda tek taraflı kötü kokulu burun akıntısı ve kanama sebebi olabilir.
-
Granülomatöz hastalıklar: Tüberküloz, sarkoidoz gibi hastalıklar burun mukozasında iltihaplanma ve kanama yapabilir.
-
Nazofarengeal anjiofibrom: Genç erkeklerde burun-geniz bölgesindeki iyi huylu tümör, tekrarlayan kanamalara yol açabilir.
-
Pıhtılaşma bozuklukları ve kan sulandırıcı ilaçlar.
-
Yüksek tansiyon, damar sertliği, K vitamini eksikliği.
-
Yanlış burun spreyi kullanımı, rinit ve sinüzit gibi enfeksiyonlar.
Burun Kanaması Sırasında Ne Yapılmalı?
Yanlış müdahaleler burun kanamasını artırabilir. Bu yüzden doğru uygulamalar hayati önem taşır. Op. Dr. Mammadova'nın önerileri şu şekilde:
-
Hasta sakinleştirilmeli, oturur pozisyona alınmalıdır.
-
Baş öne eğilmeli (kanın genize kaçmasını önlemek için).
-
Burun kanatları iki parmakla 5-10 dakika sıkılmalıdır (Hipokrat manevrası).
-
20 dakikadan uzun süren, sık tekrarlayan veya kafa travması sonrası gelişen kanamalarda mutlaka doktora başvurulmalıdır.
Ayrıca şiddetli vakalarda hekim müdahalesiyle tampon uygulanabilir, gerekirse kanayan damarlar koterize edilebilir ya da bağlanabilir.
Burun Kanamasından Korunmak İçin 5 Etkili Öneri
Op. Dr. Mammadova, burun kanamasını önlemek için şu tavsiyelerde bulunuyor:
-
Bulunduğunuz ortamın nem oranını artırın. (Buhar makinesi/nemlendirici kullanılabilir.)
-
Bol su tüketin.
-
Klima kullanımını sınırlayın.
-
Nazal nemlendirici kullanarak burun mukozasını koruyun.
-
Burun karıştırmaktan kaçının. (Özellikle çocuklar için çok önemli.)
Doğru Bilinen Yanlışlar: Hatalı Müdahalelerden Kaçının
Burun kanaması sırasında yapılan bazı yanlış uygulamalar, kanamanın şiddetini artırabilir. İşte sık yapılan hatalar ve doğruları:
-
Başı arkaya eğmek – yanlış.
Doğru: Baş öne eğilmeli ki kan genize kaçmasın. -
Buruna pamuk sokmak – yanlış.
Doğru: Kanatlar sıkılmalı, dış müdahaleden kaçınılmalı. -
Sümkürmek – yanlış.
Doğru: Pıhtının yerinden oynamaması için sümkürülmemeli. -
Enseye soğuk havlu koymak – yanlış.
Doğru: Soğuk uygulama burun kökü veya alına yapılmalı. -
Her burun kanaması ciddi – yanlış.
Doğru: Çoğu burun kanaması yüzeysel olup kolaylıkla durdurulabilir.