Etkileyici bir sanat eseri ya da büyüleyici bir manzara, bazı insanlarda beklenmedik fiziksel ve duygusal tepkilere neden olabiliyor. Stendhal sendromu olarak adlandırılan bu durum, özellikle görsel ve mimari sanatlar karşısında ortaya çıkıyor. Bununla birlikte, doğadaki etkileyici bir gün doğumu ya da çarpıcı bir dağ manzarası da aynı etkiyi yaratabiliyor.
2020 yılında yapılan bir araştırmada, Stendhal sendromunun en çok sanat müzeleri, tarihi yapıları ve kültürel mirasıyla öne çıkan Floransa, Paris, Roma, Atina ve Tokyo gibi şehirlerde seyahat eden bazı kişilerde görüldüğünü ortaya koyuldu.
Stendhal sendromu nedir?
Stendhal Sendromu, kişinin bir sanat eseri, tarihi yapı ya da estetik açıdan yoğun güzellik içeren yerlerle karşılaştığında psikolojik ve fizyolojik tepki göstermesi sonucunda ortaya çıkıyor. Nadir görülen bir hastalık durumu olarak kabul edilen bu sendrom, genellikle 25-40 yaş aralığında görülüyor.
Belirtileri nelerdir?
Stendhal sendromu, özellikle etkileyici bir sanat eseriyle karşılaşıldığında hem zihinsel hem de fiziksel tepkilerle kendini gösterebiliyor. Panik atakla benzerlik gösteren bu durum, göğüs ağrısı ve baş dönmesi gibi belirtilerle ortaya çıkabiliyor. En sık karşılaşılan Stendhal sendromu belirtileri şu şekilde sıralanıyor:
- Bayılma
- Kalp krizi geçiriyormuş hissi
- Hızlı kalp atışı
- Aniden gelen terleme
- Bilinç bulanıklığı yaşama
- Paranoya hali
- Göğüs ağrıları
- Baş dönmesi ve mide bulantısı
- Halüsinasyon görme
- Duygu durum bozukluğu
- Endişe duyma
- Nefes darlığı
Bu durumda ne yapılabilir?
Stendhal sendromu sırasında yaşanan yoğun duygusal ya da fiziksel tepkileri hafifletmek için uygulanabilecek basit ama etkili bir nefes egzersizi şu şekilde yapılabilir:
- Dört saniye boyunca nefes almak
- Nefesi 1 saniye boyunca tutmak
- Altı saniye boyunca nefes vermek
- Nefesi 1 saniye tutmak ve bu döngüyü tekrarlamak
Tedavisi var mıdır?
Stendhal sendromu için özel bir tedavi yöntemi bulunmamakla birlikte, semptomların sık ve yoğun şekilde yaşanması durumunda bir uzmandan destek alınması öneriliyor. Bu gibi durumlarda psikosomatik rahatsızlıkların tedavisinde kullanılan yöntemler devreye girebiliyor. Bilişsel davranışçı terapi ve doktor gözetiminde kullanılan antidepresan ilaçlar, semptomların hafifletilmesinde etkili gösterebiliyor.
Sendromun tarihçesi
Sendroma adını veren kişi 19. yüzyılda yaşamış Fransız yazar Stendhal olarak kabul ediliyor. 1817’de Floransa ziyareti sırasında Santa Croce Bazilikası’nda Giotto’nun fresklerini gören Stendhal, yoğun bir duygu karmaşası yaşadığını ve bu hissi tarif etmekte zorlandığını kaleme aldı.
Floransa’da sanat eserleri karşısında bayılan ya da başı dönen kişilere dair kayıtlar 19. yüzyıla kadar uzansa da Stendhal sendromu ilk kez 1979’da tanımlandı. İtalyan psikiyatr Graziella Magherini, Floransa’da bu durumu yaşayan yüzden fazla turisti gözlemleyerek sendromu bilimsel olarak kayda geçirdi ve literatüre kazandırdı.
