Portekiz’de pazar günü yapılan belediye seçimleri, ülke siyasetinde dengeleri yeniden şekillendirebilir. Aşırı sağcı Chega Partisi’nin Lizbon dışındaki bölgelerde güç kazanma olasılığı dikkat çekerken, ülkenin iki büyük kenti Lizbon ve Porto’da merkez sol ile merkez sağ arasında kıyasıya bir yarış yaşanıyor. Geçtiğimiz ay 16 kişinin hayatını kaybettiği tramvay kazasının gölgesinde gerçekleşen seçimler, hem iktidar partisi hem de muhalefet açısından kritik bir sınav niteliğinde.
Sağ ve sol arasında dengeleri değiştirebilecek yarış
Seçim, aşırı sağcı Chega partisinin sadece 5 ay önce yapılan erken genel seçimlerde ülke parlamentosundaki ikinci en büyük güç haline gelmesinin ardından önemli bir sınav olarak görülüyor.
Belediye seçimleri, Chega partisinin özellikle Alentejo ve Algarve bölgelerinde ilk kez belediye başkanlıklarını kazanma ihtimalinin bulunduğu, ülke genelinde aşırı sağın etkisini genişletmesi açısından belirleyici olabilir.
Chega, aralarında milletvekillerinin de bulunduğu önde gelen isimleri, Faro’da Pedro Pinto ve Sintra’da Rita Matias gibi ülkenin en önemli şehirlerinde aday gösteriyor. Chega’nın adayları, Sintra ve Setúbal gibi şehirlerde Sosyalist Parti (PS) ve Sosyal Demokrat Parti (PSD) adaylarıyla başa baş bir yarış içinde.
Ülkenin iki büyük şehri Lizbon ve Porto’da ise merkez sağ hükümet koalisyonu (PSD-CDS) adaylarıyla Sosyalist Parti (PS) arasında kıyasıya bir yarış bekleniyor. PS, Porto’da tek başına, Lizbon’da ise geniş bir koalisyonla yarışa katılıyor.
Lizbon ve Porto’da başa baş yarış
Lizbon’da merkez sağ koalisyonun adayı Belediye Başkanı Carlos Moedas, PS öncülüğündeki koalisyonun adayı, hukuk profesörü Alexandra Leitão ile dört yıllık görev süresi için yarışıyor. Moedas, 2021’de, başkentte 14 yıl süren sosyalist yönetimin ardından çok az bir farkla seçimi kazanmıştı.
Oylama, geçen ay 11’i turist olmak üzere 16 kişinin hayatını kaybettiği Elevador da Glória tramvay kazasının ardından gerçekleşiyor. Olay büyük bir kamuoyu tepkisine yol açarken, Moedas sorumluluk kabul etmeyerek istifa etmeyi reddetti. Bu trajedi, Lizbon belediye başkanının yeniden seçilme planlarına ağır bir darbe vurdu. Ancak birçok seçmen, oylarını tramvay kazasından ziyade konut politikaları ve çöp toplama gibi şehrin diğer kronik sorunlarının etkilediğini söylüyor. Lizbon, artan turist sayısı ve hızla yükselen emlak fiyatları nedeniyle ciddi bir baskı altında.
Portekiz’de son yıllarda bağımsız adayların sayısı dikkat çekici şekilde artıyor. 2005’te sadece 7 olan bağımsız belediye başkanı sayısı, 2021 seçimlerinde 19’a yükseldi. Bu yıl yapılan yerel seçimlerde 9 milyondan fazla seçmen, 308 belediye ve 3 bin 259 mahallede oy kullandı. Madeira ve Azor Adaları’nın da dâhil olduğu seçimlerde toplam 800 siyasi oluşum ve bağımsız grup yarıştı. 2013’te yüzde 47,4’e ulaşan düşük katılım oranının aksine, bu yıl sandığa ilgilinin artması bekleniyor.
