İran Devlet Televizyonu, İran'ın 2015 yılında görüşülen nükleer anlaşmanın Avrupalı devletleri ilgilendiren kısmı ile birlikte yeniden görüşmeyi kabul etti.
İRAN VE AVRUPA ANLAŞTI
İran'ın dışişleri bakan yardımcıları Mecid Tahtrevançi ve Kazım Garibabadi, 25 Temmuz Cuma günü İstanbul'da gerçekleşecek nükleer müzakerelere ülkeyi temsilen katılacak.
Daha önce 16 Mayıs'ta da İngiltere, Fransa ve Almanya'nın dışişleri bakan yardımcılarıyla İstanbul'da bir araya gelen taraflar, İran ile ABD arasında devam eden görüşmeler bağlamında temasların sürdürülmesi konusunda uzlaşmıştı.
İSRAİL MÜZAKARELERİ KESTİ
İran ile ABD arasındaki müzakere süreci devam ederken, İsrail 13 Haziran'da İran'a yönelik bir saldırı başlattı. Bu gelişme, İran’ın hem ABD hem de Avrupa ülkeleriyle yürüttüğü müzakerelerin durmasına neden oldu.
İran, 2015 yılında imzalanan nükleer anlaşmayla kaldırılan Birleşmiş Milletler (BM) yaptırımlarının, “tetik mekanizması” (snapback) adı verilen madde aracılığıyla yeniden yürürlüğe girmesinden endişe ediyor. Avrupa ülkeleri tarafından devreye sokulabileceği öngörülen bu mekanizmanın süresi 18 Ekim’de sona erecek. İran'ın nükleer programı konusunda bir uzlaşı sağlanamazsa, Avrupa tarafının bu tarihten önce mekanizmayı devreye alabileceği değerlendiriliyor.
2015'TEKİ ANLAŞMA
İran ile Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi'nin 5 daimi üyesi ve Almanya arasında, 14 Temmuz 2015'te imzalanan anlaşmayla, İran'ın nükleer faaliyetlerini sınırlandırması karşılığında uygulanan yaptırımlar kaldırılmıştı. Ancak ABD, 2018 yılında bu anlaşmadan tek taraflı olarak çekilmiş ve İran'a yönelik yaptırımları yeniden uygulamaya koymuştu.
İran, bu süreçte Avrupa ülkelerinden ABD’nin yaptırımlarını telafi edecek somut adımlar atmalarını talep etmişti. Her ne kadar Avrupalı ülkeler ABD’nin kararına karşı çıksalar da İran’ın beklentilerini karşılayacak önlemler alamamışlardı.
Bunun üzerine İran, anlaşmadaki yükümlülüklerini bir yıl sonra aşamalı olarak durdurmaya başladı ve zamanla yüksek seviyede uranyum zenginleştirme faaliyetlerine yöneldi.
İngiltere, Fransa ve Almanya ise, ABD’nin anlaşmadan ayrılmasının ardından devreye alınmamış olan ve "snapback" mekanizması olarak bilinen maddeyi, İran'ın anlaşmayı ihlal ettiği gerekçesiyle uygulama tehdidinde bulunuyor.
Öte yandan İran Dışişleri Bakanı Abbas Erakçi, Avrupa taraflarının anlaşmanın temel hükümlerini ihlal ettiklerini ve bu nedenle mekanizmayı devreye sokmak için gerekli hukuki zemine sahip olmadıklarını savunmuştu.