Ankara’nın Başkent Oluşunun Arka Planı

KARDELEN UÇAK

Ankara Kulübü Derneği Başkanı Metin Özaslan, cumhuriyetin ve Ankara’nın başkent oluşunun yıldönümü kapsamında açıklamalarda bulundu. 27 Aralık 1919 tarihine dikkati çeken Başkan Özaslan, söz konusu günün Ankara’nın başkent oluşu için önemli olduğunu dile getirdi. 27 Aralık’ın Mustafa Kemal Atatürk ve arkadaşlarının Ankaralılarla kucaklaştığı, ateş ile barutun buluştuğu, milli mücadelenin halk hareketine dönüştüğü olduğunu belirten Özaslan, “Anadolu İhtilali”nin en önemli dönüm noktalarından biri olduğunu söyledi.

“ANKARA SEÇİMİ BİLİMSEL BİR TERCİH”

Atatürk’ün 27 Aralık 1919’da Ankara’ya geliş sebebini anlatan Özaslan, “Mustafa Kemal, Samsun’a çıkmadan önce Ankara’yı tüm özellikleriyle biliyordu ve zihninde bir Ankara tasavvuru vardı. Yakın arkadaşı Ali Fuat Cebesoy, Atatürk’ün isteği ve bilgisi dahilinde 20. Kolordu Komutanlığı’na atanmış ve peşi sıra Kolordu’sunu Konya’dan Ankara’ya taşımıştır. Atatürk İstanbul’daki görüşmelerinde Anadolu’da bir göreve atanmasını isteyeceğini, bu mümkün olmazsa doğrudan Ankara’ya geleceğini ve orada birlikte mücadele edeceklerini söylemiştir. Ayrıca Atatürk 1924 yılında Yunus Nadi Bey ile yaptığı tarihi mülakatta da Ankara’yı ve özgün tarihini çok uzun yıllar öncesinden bildiğini ve Ankara seçiminin bilimsel bir tercih olduğunu gerekçeleriyle birlikte açıklayacaktır.” dedi.

“ANADOLU’NUN ORTASINDA OLMASI BELİRLEYİCİ OLDU”

Ankaralılar ve Seymenler hakkında konuşan Özaslan, “Ankaralılar ve Seymenler binlerce yıllık köklü “Seymen Dizilme Töresi” ile Ankara’yı adeta mahşer alanına çevirerek yeni bir liderin millete baş oluşunu ve yeni bir devletin kuruluşunu işgalci güçlere ve tüm dünyaya duyurmuşlardır. 27 Aralık 1919’a kadar Anadolu’da gezinen asi ve hayalperest birtakım subayların lideri olarak görülen Mustafa Kemal, bu tarihten sonra hem Türk milletinin yegane temsilcisi ve bağımsızlık savaşının önderi, hem de müstemleke konumuna düşmüş tüm mazlum milletlerin izlediği bir halk kahramanı olarak görülmeye başlanmıştır. Ankara’nın merkezileşmesine dışarıdan ve/ya yukarıdan bakan yaklaşımların ana vurgusu Ankara’nın Anadolu’nun ortasında yer alması ve coğrafi nedenlerin bu seçimde belirleyici olmasıdır. Bu yaklaşıma göre başka şehirler de gündemdedir ancak yaşanan gelişmeler Ankara’yı öne çıkarmış ve Ankara olayların sürüklemesiyle tesadüfen merkez olmuştur. Coğrafi boyutu öne çıkaran bu tarz genel açıklamalar önemlidir, ancak yeterli değildir.” ifadelerini kullandı.

“ANKARA’NIN BAŞKENT OLUŞUNUN İKİ ANA SEBEBİ”

Atatürk’ün Ankara’yı başkent olarak seçmesinde iki sebep olduğunu aktaran Özaslan, “Bunlardan ilki 27 Aralık 1919 öncesinde Ankaralıların Mustafa Kemal ile yakın temas halinde olması, Ankaralıların o dönemki tanımlamasıyla “Konguru (Kongre) Paşası” Mustafa Kemal’e güvenleri, mandacı, muhipçi, teslimiyetçi düşüncelerin giremediği Ankara’da bağımsızlık doğrultusunda yoğun bir milli mücadele süreci yaşanması ve tüm bunların neticesinde Ankara’nın Heyet-i Temsiliye ve Kuvayı Millîye için güvenli bir şehir durumuna gelmesidir. Diğeri ve daha önemli olanı ise çocukluğundan itibaren bir cumhuriyetçi olan Atatürk’ün Ankara’nın 14. yüzyılda ahiler yönetiminde tecrübe ettiği cumhuriyet deneyimi hakkında genç yaşlarından itibaren bilgi sahibi olması ve ilan edilecek cumhuriyet rejiminin yaşatılması için en uygun sosyolojik, kültürel ve siyasal iklimin Ankara’da bulunduğunu düşünmesidir.” sözlerini konuştu.