Arjantinli devrimci lider Ernesto Che Guevara, ölümünün 58. yılında dünyanın birçok yerinde etkinliklerle anılıyor. 9 Ekim 1967’de Bolivya’da yakalanıp öldürülen Guevara, geride bıraktığı fikirlerle yalnızca bir dönemin değil, tüm zamanların simge isimlerinden biri haline geldi.
14 Haziran 1928’de Arjantin’in Rosario kentinde doğan Guevara, tıp eğitimi aldığı yıllarda Latin Amerika’yı gezerek yoksulluğu ve adaletsizliği yakından gözlemledi. Bu deneyimler, onu devrimci mücadeleye yöneltti.
Fidel Castro önderliğindeki Küba Devrimi’ne katılan Guevara, zaferin ardından Küba hükümetinde önemli görevler üstlendi. Sağlık reformlarından ekonomik planlamaya kadar birçok alanda aktif rol oynayan Che, kısa sürede sosyalist ideallerin simgesi haline geldi.
Latin Amerika’daki emperyalizme ve sömürüye karşı mücadele eden Guevara, “her insan içinde bir devrimci taşır” diyerek halkın kendi kaderini tayin etme hakkını savundu.
Che Guevara devrim yolculuğuna nasıl başladı?
Che Guevara, gençlik yıllarında Buenos Aires Üniversitesi’nde tıp eğitimi aldı. Öğrencilik döneminde, Güney Amerika’yı motosikletle dolaştığı yolculuk sırasında tanık olduğu yoksulluk, eşitsizlik ve sömürü manzaraları onu derinden etkiledi. Bu deneyimlerini daha sonra “Motosiklet Günlükleri” adlı eserinde kaleme aldı.
Bu yolculuk, onun düşünce dünyasında bir dönüm noktası oldu. Tıp bilimiyle insanları iyileştirmek isterken, kısa sürede anladı ki asıl sorun hastalık değil, toplumsal adaletsizlikti. Bu farkındalık, onu silahlı mücadeleye ve devrimci fikirlere yöneltti.
1954’te Guatemala’ya giden Guevara, burada ABD destekli darbenin yarattığı yıkıma tanık oldu. Bu olay, onun anti-emperyalist görüşlerini güçlendirdi. Aynı dönemde Meksika’ya geçti ve burada Fidel Castro ve kardeşi Raul Castro ile tanıştı. Bu tanışma, Che’nin hayatını kökten değiştirdi.
Küba Devrimi’ndeki rolü
Che Guevara, Castro kardeşlerle birlikte 26 Temmuz Hareketi adlı devrimci örgüte katıldı. 1956 yılında Granma adlı tekneyle Meksika’dan Küba’ya geçerek Batista rejimine karşı silahlı mücadeleye başladı.
Dağlarda yürütülen uzun gerilla savaşı sırasında, hem doktor hem de komutan olarak görev yaptı. Disiplini, stratejik zekası ve idealleriyle kısa sürede öne çıktı. 1959’da Küba Devrimi başarıya ulaştığında, Che Guevara artık yalnızca bir savaşçı değil, devrimin simgesiydi.
Devrim sonrası görevleri
Küba Devrimi’nin ardından Guevara, yeni kurulan hükümette birçok önemli görev üstlendi:
- Sanayi Bakanı olarak ekonomik planlamadan sorumlu oldu.
- Milli Banka Başkanı görevinde bulundu.
- Sağlık ve eğitim alanlarında reformlar başlattı.
Ancak Che, masa başında oturmak yerine devrimi başka ülkelere taşımayı tercih etti. 1965’te Küba’dan ayrılarak önce Kongo’ya, ardından Bolivya’ya gidip orada devrimci mücadeleyi sürdürdü.
9 Ekim 1967’de Bolivya’da CIA destekli bir operasyonla yakalanıp öldürüldü. Fakat Che Guevara, ölümüyle birlikte “devrimci ruhun ölümsüz simgesi” haline geldi.
Bugün hala onun yüzü, milyonlarca insan için özgürlük, direniş ve adaletin sembolü olarak hatırlanıyor.
“Devrim, bir insanın içindeki sevgiden doğar.”
