Ticaret Bakanı Ömer Bolat, bakanlıkta 2025 yılı Mart ayı dış ticaret verilerini açıkladı. Bakan Bolat'a; Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe eşlik etti. Bolat, 18 çeyrektir büyümenin devam ettiğini belirterek, "2 Nisan Çarşamba günü ticaretin zaferi olmuştur. Ülkemiz üretimle, yatırımla, istihdamla, ticaretle büyümektedir. Dolayısıyla 2 Nisan günü halkımız yoğun bir şekilde ticarete, alışverişe, üretime, istihdama, esnafa, işçimize, çiftçimize sahip çıkmıştır. Halkımıza şükranlarımı arz ediyorum" dedi.
"İşsizlik oranı yüzde 8,2'ye geriledi"
Türkiye'nin, Covid-19 salgının başladığı 2020 yılının ikinci çeyreğinde sonra tam 18 çeyrektir ekonomik büyümesini devam ettirdiğini aktaran Bolat, "Bu anlamda 2024'ü yüzde 3,2 ile reel büyüme olarak kapatmıştık ve milli gelirimizi dolar bazında 1 trilyon 322 milyar dolara çıkardık. Fert başına milli gelirimiz, 15 bin 463 dolara çıktı. Bunun yanında istihdamda şubat ayı verileri, bir başka sevindirici gösterge oldu. İşsizlik oranı yüzde 8,2'ye geriledi. Bu son 10 yılın en düşük rakamı olarak kayda geçmiş durumda. Tam 13 yıl sonra 3 milyon işsiz sayısının altına düşerek, 2 milyon 850 bin civarında bir rakama gerilemiş durumdayız. Dün açıklanan enflasyon oranı da yine başka bir sevindirici haberi olmuştur. Tam 39 ay sonra TÜFE'yi yüzde 38,1'e indirerek, 39 ayın yine en düşük rakamına gerilemiş bulunuyoruz. Bu çerçevede tam 10 ay içerisinde, geçen yıl mayıs ayından bu yana enflasyon oranında 37,5 puan gerileme sağlanmış durumdadır" diye konuştu.
"İhraç pazarımızda ve Türkiye pazarında bizi zorlamaları karşısında da tedbirlerimizi alacağız"
ABD'nin yeni gümrük vergisi kararını değerlendiren Bakan Bolat, "2 Nisan günü Trump yönetiminin, ABD'nin yeni gümrük vergisi politikasını açıkladığı tabloda bütün dünya ülkelerine yüzde 10 ilave gümrük vergisi uygulama kararı aldılar. Türkiye de bu kararın uygulanacağı ülkeler arasında yer aldı. İlave olarak başta Uzak Doğu ülkeler olmak üzere Türkiye ile rekabet eden ülkeler konumunda olan ülkelere çok daha yüksek oranlarda ilave gümrük vergileri getirildi. Türkiye için uygulanan ilave gümrük vergisi konusunda, mayıs ayı ortasında ABD'ye yapacağımız ziyarette bu konuları konuşacağız. Çünkü Trump yönetimi, müzakerelere açık olduğunu söyledi. Şuna da inanıyoruz ki diğer ülkelere açıklanan ilave gümrük vergileri oranlarıyla alakalı olarak önümüzdeki bir yıl ciddi bir fırtınalı dönem olacak. İhracatımızda ikinci sırada yer alan ABD ile karşılıklı ticaretimizi ve ihracatımızı artırmak için çalışmalarımızı hızlandırma kararı aldık. Bu yeni dönemi avantajlı duruma çevirmek için gayret içerisinde olacağız. Aynı zamanda diğer ülkelerin bizim ihraç pazarımızda ve Türkiye pazarında bizi zorlamaları karşısında da tedbirlerimizi alacağız" açıklamasında bulundu.
"Son 12 ayda 263,4 milyar dolar mal ihracatına ulaştık"
Bakan Bolat, mart ayı ihracat verilerine ilişkin şöyle konuştu: "Mart ayında tarihimizin en yüksek ikinci ihracat rakamını elde ettik. 23,4 milyar dolar olarak gerçekleşti, bu birinci müjdemiz. Yüzde 3,2'lik bir artış var. 2024 Mart ayını 22,6 milyar dolar ile kapatmıştık. 800 milyon dolarlık mart ayı ihracat artışı, iki takvim günün kaybedilmesine rağmen başarıldı. Mart ayı 23,4 milyar dolarlık ihracat, aylık ihracatlarımızda Cumhuriyet tarihimizin en yüksek beşinci ihracatıdır aynı zamanda. Eğer takvim etkisi olmasaydı; 24,5-25 milyar dolar ihracatı da başarabilecektik. Böylece son 22 ayın 13'ünde aylık ihracat rekoru kurmuş durumdayız. Bunun yanında son 12 aya baktığımızda Cumhuriyet tarihimizin yıllıklandırılmış en yüksek rakamına mart ayında ulaştık. Son 12 ayda 263,4 milyar dolar mal ihracatına ulaştık. Bu da yıllık da yüzde 2,1 artış demektir. Toplamda 5,5 milyar dolar ilave artış anlamına gelmektedir. Bayramdan 2 gün önce 28 Mart Cuma günü, tam 2 milyar 65 milyon dolarlık günlük ihracatla 101 yıllık Cumhuriyet tarihimizin en yüksek ikinci günlük ihracat rakamını elde ettik. 35 milyon dolar daha olsaydı; en yüksek günlük ihracat rakamına da ulaşmış olacaktık. Bu da ihracatçılarımızın büyük başarısıdır."
"Mart ayı dış ticaret açığı da 7,3 milyar dolar olarak gerçekleşti"
Bolat, mart ayı ithalatında yüzde 2,3'lük artış olduğunu belirterek, "30,7 milyar dolar olarak ithalatımız gerçekleşti. Geçen yıl mart ayında 30 milyar dolardı. Bunun en önemli sebebi, doğal gaz ve enerji ithalatımızdaki hem miktar olarak hem değer olarak artış olmuştur. Geçen yıllık 1,4 milyar dolar olan doğal gaz ithalatı mart ayı içerisinde bu sene 2,9 milyar dolar oldu. O yüzden enerji ve altın ithalatını düştüğümüzde aslında ithalatımızda kayda değer bir artış yoktur. Mart ayı dış ticaret açığı da 7,3 milyar dolar olarak gerçekleşti. Geçen yıl 7 milyar 303 milyon dolardı. Ocak-mart ayı verilerinde ise ilk üç ay itibari ile ihracatımıza yüzde 2,5 artış var. Yaklaşık 1 milyar 650 milyon dolar bir artış sağladık. İthalatımızda 3,9 milyar dolar bir artış var. Dış ticaret dengemizde 22,6 milyar dolar ilk üç ayın dış ticaret açığı olarak kaydedildi" diye konuştu.
İhracatta en çok artış gösteren fasılları değerlendirdi
İhracatta en çok artış gösteren fasıllara değinen Bakan Bolat, "Son 12 ayda dış ticaretimiz 263,4 milyar dolar ihracat, bunun yanında 348 milyar dolar ithalat ile tamamlanmış oluyor. 2025 Ocak-Mart döneminde ihracatımızda en çok artış gösteren ilk 5 fasıl; 1,4 milyar dolar artışla kıymetli taş ve metaller, 474 milyon dolar artışla silahlar ve mühimmat, 249 milyon dolar artışla motorlu kara taşıtları, 205 milyon dolar artışla hava ve uzay taşıtları ve 203 milyon dolar artışla demir ve çelik oldu. Aynı dönemde ihracatımızda en çok azalış gösteren ilk 5 fasıl; 376 milyon dolar azalışla mineral yakıtlar, 239 milyon dolar azalışla demir veya çelikten eşya, 232 milyon dolar azalışla örülmemiş giyim eşyası, 200 milyon dolar azalışla kazan ve makine, 149 milyon dolar azalışla değirmencilik ürünleri olarak gerçekleşmiştir. 2025 Ocak-Mart döneminde ithalatta en çok azalış gösteren ilk 5 fasıl; 678 milyon dolar azalışla demir ve çelik, 294 milyon dolar azalışla kazan ve makine, 289 milyon dolar azalışla hububat, 206 milyon dolar azalışla hava ve uzay taşıtları ve 118 milyon dolar azalışla metal cevherleri olarak gerçekleşmiştir. Aynı dönemde ithalatta en çok artış gösteren ilk 5 fasıl; 1 milyar dolar artışla kıymetli taş ve metaller, 713 milyon dolar artışla mineral yakıtlar, 387 milyon dolar artışla kakao, 371 milyon dolar artışla canlı hayvanlar ve 355 milyon dolar artışla bakır ve bakırdan eşya olarak gerçekleşmiştir" dedi.
"Bunun yanında ABD'ye mayıs ortalarında gideceğiz"
Bakan Bolat, ithalat ve ihracatın artış gösterdiği ülkeleri belirterek, "Avrupa Birliği, bizim ilk 3 ayda birinci ihraç pazarımız. 27 ülke 28,3 milyar dolar oraya ihracatımız var. Bunun dışında Türk Devletler Teşkilatı'na yüzde 8,5'luk bir artışımız var. İngiltere ve Birleşik Arap Emirlikleri'ne ihracatımızda artışımız var. Körfez ülkelerine, İslam ülkelerine ihracat artışımız var. Almanya ilk 3 ayda yine birinci sırada yer alıyor. ABD, ikinci sırada yer alıyor. Mayıs ayının birinci haftasında İngiltere'ye gittiğimizde serbest ticaret anlaşmamızı hizmetler sektörü ve bazı tarım ürünlerinde genişletme konusunda yeni Ticaret Bakanı ile görüşmelerimizi yapacağız. Bunun yanında ABD'ye mayıs ortalarında gideceğiz. İhracatımızı artırma konusunda önemli görüşmeler yapacağız. Ocak ayında Avrupa Birliği ülkelerinin ithalatında yüzde 10,5'luk bir artış oldu. Bu bizim için iyi bir haber. Bunun dışında baktığımızda İslam ülkeleri ve Türk Devletler Teşkilatı'nda ihracatımızda artış var. İthalatımız da en çok azalış gösteren ülkeler; İtalya, İsrail, Rusya, Ukrayna, Kolombiya. İthalatımızda en çok artış gösteren ülkeler, Çin, Birleşik Arap Emirlikleri, İsviçre, ABD ve Güney Kore oldu. Burada şunu vurgulamak istiyorum; bunlar 3 aylık veriler. İsrail ile Mayıs 2024 tarihinde ticaret yapmama kararı aldığımız için nisan ayından sonra mayıs ayı itibari ile zaten İsrail'le ithalatımız, ihracatımız gümrük istatistiklerimizde sıfır görünecek. Bu oran kimseye yanıltmasın" diye konuştu.
Kübra SONKAYA-Celal ATALAY/ANKARA, (DHA)-